Δωρεάν προληπτικές εξετάσεις για την πρώιμη ανίχνευση -σε πρώτη φάση- του καρκίνου του μαστού, του τραχήλου της μήτρας, του παχέος εντέρου, καρδιαγγειακών νοσημάτων και ανευρύσματος της κοιλιακής αορτής προωθεί το υπουργείο Υγείας, με νομοσχέδιο που έθεσε χθες σε δημόσια διαβούλευση.

Το πρόγραμμα προσυμπτωματικού ελέγχου, που εντάσσεται στο συνολικό Εθνικό Πρόγραμμα για την πρόληψη «Σπύρος Δοξιάδης», ξεκινά με οριζόντιες μαστογραφίες σε δύο εκατομμύρια Ελληνίδες άνω των 39 ετών.

Στο εθνικό σχέδιο για την πρόληψη, το οποίο είναι ανοιχτό σε διαβούλευση μέχρι τις 18 Φεβρουαρίου και μετά θα κατατεθεί προς ψήφιση στη Βουλή, δίνεται το «πράσινο φως» για υποχρεωτικό εμβολιασμό στην προσχολική ηλικία σε περιπτώσεις εμφάνισης κινδύνου διάδοσης μεταδοτικού νοσήματος που ενδέχεται να έχει σοβαρές επιπτώσεις στη δημόσια Υγεία.

Τα εμβόλια θα τίθενται ως υποχρεωτικά με απόφαση του υπουργού Υγείας και κατόπιν σχετικής γνωμοδότησης της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων Δημόσιας Υγείας (ΕΕΔΥ).

Μάλιστα, όπως σημειώνει ο Ελ. Τύπος, οι πολίτες θα έχουν προσωποποιημένη ενημέρωση (SMS, ηλεκτρονικό μήνυμα, τηλεφώνημα, καθώς και με τη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης) για τις εξετάσεις και τα εμβόλια που πρέπει να κάνουν.

Οι εξετάσεις που θα κινητοποιούνται για να υποβληθούν οι πολίτες είναι οι απαραίτητες διαγνωστικές που αφορούν σε ένα από τα νοσήματα που μπαίνουν στην πρωταρχική φάση. Δηλαδή, μεταξύ άλλων, μαστογραφίες για τον καρκίνο του μαστού, Τεστ Παπ για τον καρκίνο του τραχήλου, τρίπλεξ καρδιάς και άλλες εξετάσεις στην καρδιά για τα καρδιαγγειακά νοσήματα, κολονοσκόπηση και άλλες διαγνωστικές εξετάσεις για τον καρκίνο του παχέος εντέρου. Με υπουργικές αποφάσεις θα καθορίζονται οι περαιτέρω λεπτομέρειες των προληπτικών ελέγχων.

Πιο αναλυτικά, με κοινή απόφαση των υπουργών Οικονομικών και Υγείας θα προσδιορίζεται η κάθε επιμέρους αναλαμβανόμενη δράση πρόληψης της υγείας των πολιτών με την καθιέρωση των ενδεδειγμένων επιστημονικά προληπτικών εξετάσεων, όπως εξειδικεύονται ανά νόσημα, ηλικία και φύλο, θα ορίζονται οι προϋποθέσεις συμμετοχής των πολιτών στο πρόγραμμα προσυμπτωματικού ελέγχου, ο τρόπος εγγραφής και η διαδικασία συμμετοχής τους, θα υποδεικνύονται οι φορείς παροχής υπηρεσιών υγείας που συμπράττουν στην υλοποίηση της συγκεκριμένης δράσης, θα καθορίζεται ως μηδενική η συμμετοχή των πολιτών στην αναλογούσα δαπάνη διενέργειας της συγκεκριμένης δράσης πρόληψης σε όλους τους συμμετέχοντες φορείς, εφόσον αυτή διενεργείται υπό τις ανωτέρω προϋποθέσεις συμμετοχής, και θα ορίζεται η διαδικασία επικαιροποίησης του προγράμματος ανά τακτά χρονικά διαστήματα.

Μετρήσιμοι στόχοι

Το σχέδιο για την πρόληψη είναι πενταετές, δεσμευτικό για τις Υπηρεσίες Υγείας, περιλαμβάνει μετρήσιμους στόχους, είναι κοστολογημένο με στόχο τη διαφάνεια αλλά και τη σταδιακή αύξηση της δαπάνης για τη Δημόσια Υγεία στον μέσο όρο των χωρών της Ευρωπαϊκής Ενωσης και προβλέπει ενδεχόμενες συμπράξεις μεταξύ φορέων του Δημοσίου, εθελοντικών οργανώσεων και άλλων φορέων, με σημαντικό το ρόλο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

Σύμφωνα άλλωστε με έγκυρους δείκτες διεθνών οργανισμών (ΟΟΣΑ, Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας), οι Ελληνες ζουν περισσότερα χρόνια από τον μέσο όρο των πολιτών της Ε.Ε., αλλά ο χρόνος που διανύεται με καλή υγεία (χωρίς αναπηρία και χρόνια νοσήματα) μειώνεται.

Είναι χαρακτηριστικό, όπως προκύπτει από μελέτη που διεξήγαγε τον Ιανουάριο η Kapa Research για λογαριασμό της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρίας, ότι παρόλο που οι Ελληνες ανησυχούν για τον καρκίνο, μόλις το 12% υποβάλλεται στον διαθέσιμο προληπτικό έλεγχο για τις μορφές της νόσου, ακόμη λιγότεροι (4%) εμβολιάζονται έναντι ιών που συσχετίζονται με την εμφάνιση καρκίνου, όπως π.χ. έναντι του ΗPV, και ποσοστό 19% δηλώνει πως δεν κάνει κάτι για να μειώσει τις πιθανότητες εμφάνισης της νόσου.

Αλκοόλ

Εκτός από την προάσπιση της Δημόσιας Υγείας μέσα από τον εμβολιασμό, το νομοσχέδιο στο επίπεδο της πρωτογενούς πρόληψης περιλαμβάνει και πολλές άλλες παρεμβάσεις.

Ο περιορισμός του αλκοόλ είναι μία από αυτές. Οι βασικοί άξονες του προγράμματος για τον περιορισμό των παραγόντων κινδύνου από την έκθεση στο αλκοόλ είναι η εφαρμογή εκπαιδευτικών προγραμμάτων, κυρίως στα σχολεία, για τις βλαπτικές συνέπειες της έκθεσης στο αλκοόλ, η ενίσχυση των κέντρων απεξάρτησης, η εκστρατεία ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του πληθυσμού με έμφαση στους ανήλικους, στους οδηγούς και στις εγκύους, η εντατικοποίηση ελέγχων στα σημεία διάθεσης αλκοόλ ιδίως ως προς κάθε πράξη παράνομης διάθεσης σε ανηλίκους, καθώς και η επικαιροποίηση και αυστηροποίηση των κυρώσεων για τις παραβάσεις που προβλέπει η ισχύουσα νομοθεσία.

Παχυσαρκία

Στο στόχαστρο του υπουργείου Υγείας μπαίνει και το πρόβλημα της παχυσαρκίας, τόσο στον ενήλικο όσο και στον παιδικό πληθυσμό της χώρας, αλλά και της έλλειψης σωματικής άσκησης. Βασικός άξονας είναι «η συνεργασία της Πολιτείας με τη βιομηχανία τροφίμων για τη βελτίωση της σύστασης κατά την παραγωγή τυποποιημένων βιομηχανικών τροφών με στόχο τη μείωση προσθήκης άλατος, σακχάρων, κορεσμένων λιπαρών οξέων, βιομηχανικώς παραγομένων trans λιπαρών οξέων».

Παράλληλα, στόχος είναι και η εντατικοποίηση των ελέγχων στα κυλικεία -σε σχολεία, αλλά και σε εργασιακούς χώρους-, καθώς επίσης και η υλοποίηση ενημερωτικών προγραμμάτων σε εκπαιδευτικούς παιδιών σχολικής και προσχολικής ηλικίας, αλλά και στους γονείς, για τα οφέλη της υγιεινής διατροφής.

Οσον αφορά το μάθημα της γυμναστικής στα σχολεία, στο νομοσχέδιο αναφέρεται ως αναγκαία η «επικαιροποίηση των προγραμμάτων φυσικής αγωγής στα σχολεία με βάση τη σύγχρονη γνώση», ενώ παράλληλα προβλέπεται και η «διαμόρφωση κινήτρων για την ανάπτυξη ή την επέκταση προγραμμάτων φυσικής αγωγής και άσκησης στους χώρους εργασίας».

ΤΑ 3 ΣΤΑΔΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ

Πρωτογενής

Εθνικό Πρόγραμμα Προαγωγής της Υγιεινής Διατροφής και της Σωματικής Ασκησης (ΕΠΠΣΑΥΔ)

Το Εθνικό Πρόγραμμα Αντιμετώπισης του Αλκοόλ (ΕΠΑΑ)

Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών (ΕΠΕΜΒ.)

Δευτερογενής

Εθνικό Πρόγραμμα Προσυμπτωματικού Ελέγχου (ΕΠΠΕ)

Εθνικό Πρόγραμμα Συστηματικού Προγεννητικού και Περιγεννητικού Ελέγχου (ΕΠΠΓΕ)

Τριτογενής

Εθνικό Πρόγραμμα Ψυχοκοινωνικής Ενταξης και Αποκατάστασης για Ατομα με σοβαρά Ψυχοκοινωνικά Προβλήματα (ΕΠΨΕΑΑΨΠ)

Προγεννητικός έλεγχος

Στη δευτερογενή πρόληψη εντάσσεται, εκτός του προγράμματος προσυμπτωματικού ελέγχου, και πρόγραμμα για τον συστηματικό προγεννητικό και περιγεννητικό έλεγχο. Αυτό περιλαμβάνει δέσμη των επιστημονικά συνιστώμενων εργαστηριακών ελέγχων κατά την προγεννητική περίοδο, καθώς και την επέκταση του Εθνικού Προγράμματος Προληπτικού Ελέγχου Νεογνών (ΕΠΠΕΝ), ώστε η πρώιμη διάγνωση να αφορά στο σύνολο των σπάνιων αλλά σοβαρών νοσημάτων που επιδέχονται θεραπείας και μπορούν να καταστούν ελεγχόμενα.

Η τριτογενής πρόληψη περιλαμβάνει τις παρεμβάσεις που στόχο έχουν την πρόληψη της ανικανότητας, την αποκατάσταση των βλαβών, καθώς και την πρόληψη των υποτροπών από μια κλινικά ορατή νόσο. Ως τέτοιες παρεμβάσεις ενδεικτικά αναφέρονται η φυσικοθεραπεία στις περιπτώσεις αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου και η παροχή ανακουφιστικής φροντίδας σε βαρέως πάσχοντες.

ΔΡΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΛΛΕΙΜΜΑ

– Το πρόγραμμα προσυμπτωματικού ελέγχου ξεκινά με οριζόντιες μαστογραφίες σε δύο εκατομμύρια Ελληνίδες άνω των 39 ετών

– Μόλις το 12% υποβάλλεται στον διαθέσιμο προληπτικό έλεγχο για μορφές καρκίνου, ενώ ακόμη λιγότεροι (4%) εμβολιάζονται έναντι ιών που συσχετίζονται με την εμφάνισή του

– Εφαρμογή εκπαιδευτικών προγραμμάτων για τις βλαπτικές συνέπειες του αλκοόλ. Ενίσχυση των κέντρων απεξάρτησης και εκστρατεία ενημέρωσης του πληθυσμού με έμφαση σε ανήλικους, οδηγούς, εγκύους

ΠΡΟΑΝΑΓΓΕΛΙΑ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗ

Κέντρα αποκατάσταση και φροντίδας εκτός νοσοκομείων

Κέντρα αποκατάστασης για τον καρκίνο εκτός νοσοκομειακών μονάδων και ομάδες κατ’ οίκον αποκατάστασης με νοσηλευτές ανακουφιστικής και παρηγορητικής φροντίδας, εργοθεραπευτές και φυσιοθεραπευτές με εξειδίκευση στους πάσχοντες από καρκίνο, προανήγγειλε ο Κυριάκος Μητσοτάκης με αφορμή τη χθεσινή Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καρκίνου. Σύμφωνα με τον πρωθυπουργό, «το νομοσχέδιο για το Εθνικό Πρόγραμμα Πρόληψης βρίσκεται ήδη σε δημόσια διαβούλευση. Πολύ σύντομα θα είναι νόμος του κράτους, φέροντας το όνομα ενός κορυφαίου γιατρού και οραματιστή πολιτικού, του Σπύρου Δοξιάδη.

Το Εθνικό Πρόγραμμα Πρόληψης περιλαμβάνει μια σειρά από δημόσιες δράσεις υγείας προσανατολισμένες στην ολόπλευρη πρόληψη. Δράσεις που θα υλοποιούνται από τις δημόσιες δομές υγείας και θα είναι προσιτές δωρεάν σε κάθε πολίτη».

Ο κ. Μητσοτάκης τόνισε, ακόμη, ότι «η προληπτική εξέταση θα επεκταθεί και τελικά θα γίνει καθολική. Για να φτάσουμε στον πολυπόθητο στόχο να μη χάνεται κανείς συνάνθρωπός μας από καρκίνους που μπορούν να διαγνωστούν έγκαιρα και να αντιμετωπιστούν επιτυχώς».