ΥΠΕΝ: Δασικές εκτάσεις χωρίς τίτλους κυριότητας του δημοσίου θεωρούνται ιδιωτικές

Εγκύκλιος του ΥΠΕΝ δίνει εντολή στις Δασικές Υπηρεσίες να μην καταχωρούν στους δασικούς χάρτες και το Κτηματολόγιο δικαιώματα του δημοσίου για δασωμένους αγρούς, δάση, δασικές εκτάσεις για τις οποίες το δημόσιο δεν διαθέτει τίτλους. Παράλληλα ορίζει ρητά ότι οι εν λόγω εκτάσεις θεωρούνται ιδιωτικές.

«Οι εν λόγω εκτάσεις θεωρούνται ιδιωτικές, εφόσον το Δημόσιο δεν θεμελιώνει δικαιώματα κυριότητας επ’ αυτών βάσει τίτλου», τονίζεται σε εγκύκλιο του ΥΠΕΝ, την οποία υπογράφει ο γενικός γραμματέας Δασών Κωνσταντίνος Αραβώσης.

Με τη νέα εγκύκλιο το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας δίνει οδηγίες προς τις Δασικές Υπηρεσίες (Επιθεωρήσεις Εφαρμογής Δασικής Πολιτικής και Διευθύνσεις Συντονισμού και Επιθεώρησης Δασών) αναφορικά με την υποβολή δηλώσεων εγγραπτέων δικαιωμάτων (άρθρ. 2 του ν. 2308/1995) εκ μέρους του Ελληνικού Δημοσίου στις περιοχές του άρθρου 67 (δασωμένοι αγροί) και του δευτέρου εδαφίου του άρθρου 62 του ν. 998/1979 (δάση, δασικές, χορτολιβαδικές και βραχώδεις εκτάσεις στις περιοχές που ισχύει το τεκμήριο κυριότητας του δημοσίου).

Αφορμή για την έκδοση της νέας Εγκυκλίου, που ανατρέπει το λεγόμενο μέχρι τώρα, «ακαταμάχητο τεκμήριο» του δημοσίου, σύμφωνα με δήλωση του γενικού γραμματέας Δασών Κ. Αραβώση, αποτέλεσε αντίδραση βουλευτών Ιόνιων Νήσων. Συγκεκριμένα ο γενικός γραμματέας Δασών δήλωσε ότι:

«Μετά το θέμα που δημιουργήθηκε στην Λευκάδα με την απόφαση του Δασαρχείου να θεωρήσει, ότι οι δασικές εκτάσεις της Λευκάδας ανήκουν – μέχρι αποδείξεως του αντιθέτου – στο Δημόσιο , μαζί με τον Υφυπουργό Περιβάλλοντος Γιώργο Αμυρά είχαμε αλεπάλληλες συναντήσεις με τον βουλευτή Λευκάδας Θανάση Καββαδά και στη συνέχεια με τους υπόλοιπους Βουλευτές του Ιονίου, Στέφανο Γκίκα, Διονύση Ακτύπη και Παναγή Καπάτο και δώσαμε οριστική λύση στο θέμα του ιδιοκτησιακού για τα Δασικά, με την εκδοθείσα σήμερα νέα ερμηνευτική εγκύκλιο της Γενικής Γραμματείας Δασών. Στόχος μας με την μεγάλη μεταρρύθμιση – αναμενόμενη δεκαετίες- της ολοκλήρωσης των δασικών χαρτών, είναι η αποτελεσματική προστασία των Δασών, η αποτροπή αυθαιρεσιών , αλλά και η δίκαιη αντιμετώπιση των πολιτών καθώς και η αποκατάσταση τυχόν αδικιών του κράτους απέναντι τους».

Αναλυτικά η εγκύκλιος έχει ως εξής:

ΥΠΕΝ/ΔΠΔ/16683/995/15-02-2023 (ΑΔΑ: Ψ2ΨΠ4653Π8-1ΥΘ)

ΘΕΜΑ: Οδηγίες αναφορικά με την υποβολή δηλώσεων του άρθρου 2 του ν. 2308/1995 εκ μέρους του Ελληνικού Δημοσίου στις περιοχές του άρθρου 67 και του δευτέρου εδαφίου του άρθρου 62 του ν. 998/1979.

Ι. Με τη διάταξη του άρθρου 67 του ν. 998/1979, όπως ισχύει μετά την πρόσφατη αντικατάσταση της με το ν. 4915/2022 ρυθμίζεται η διαχείριση και το ιδιοκτησιακό καθεστώς των εκτάσεων, οι οποίες αποδεδειγμένα στο παρελθόν είχαν αγροτική μορφή και δασώθηκαν λόγω εγκατάλειψης. Ειδικότερα δε όσον αφορά το ιδιοκτησιακό καθεστώς των εν λόγω εκτάσεων με τον ανωτέρω τροποποιητικό νόμο καταργήθηκε η μέχρι τούδε προβλεπόμενη στο άρθρο 67 ειδική διοικητική διαδικασία για την αναγνώριση των εν λόγω εκτάσεων ως ιδιωτικών επί τη βάσει τίτλων ιδιοκτησίας οι οποίοι ανάγονται πριν από την 23η Φεβρουαρίου 1946 (ημερομηνία εισαγωγής του Αστικού Κώδικα) και ορίστηκε ρητά ότι οι εν λόγω εκτάσεις θεωρούνται ιδιωτικές, εφόσον το Δημόσιο δεν θεμελιώνει δικαιώματα κυριότητας επ’ αυτών βάσει τίτλου.

Ακολούθως σύμφωνα με διάταξη της παρ. 1 του άρθρου 40 με τίτλο «Ειδικότερες ρυθμίσεις κτηματογράφησης και Εθνικού Κτηματολογίου στις εκτάσεις του άρθρου 67 του ν. 998/1979» του ν. 4936/2022 «1. Δηλώσεις εγγραπτέου δικαιώματος του άρθρου 2, αιτήσεις διόρθωσης της παρ. 4α του άρθρου 6 και του άρθρου 6Α και ενστάσεις του άρθρου 7 του ν. 2308/1995 (Α’ 114), που έχουν υποβληθεί από το Ελληνικό Δημόσιο με αντικείμενο το δικαίωμα κυριότητάς του σε ακίνητα που εμφανίζονται ως δάση στους αναρτημένους ή κυρωμένους δασικούς χάρτες, όπως είχαν διαμορφωθεί σύμφωνα με το άρθρο 67 του ν. 998/1979 (Α’ 289), πριν την αντικατάστασή του με το άρθρο 93 του ν. 4915/2022 (Α’ 63), το οποίο δικαίωμα θεμελιώνεται μόνο στο τεκμήριο κυριότητας του Ελληνικού Δημοσίου επί των δασικών εκτάσεων και όχι σε άλλον λόγο κτήσης, ανακαλούνται από το Ελληνικό Δημόσιο ή απορρίπτονται οίκοθεν από το αρμόδιο Γραφείο Κτηματογράφησης, την αρμόδια Επιτροπή Εξέτασης Υποθέσεων Κτηματογράφησης και την αρμόδια Επιτροπή Ενστάσεων, αντίστοιχα. Το Γραφείο Κτηματογράφησης, μετά την απόρριψη ή ανάκληση των δηλώσεων, αιτήσεων διόρθωσης και ενστάσεων, προβαίνει οίκοθεν στις απαραίτητες διορθώσεις των οικείων κτηματολογικών πινάκων καταχωρίζοντας ως κυρίους επί των παραπάνω ακινήτων τους ιδιώτες που έχουν υποβάλει σχετική δήλωση εγγραπτέου δικαιώματος κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 2 του ν. 2308/1995».

Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, οι οικείες Δ/σεις Δασών θα προβαίνουν, κατά την κτηματογράφηση σε υποβολή δήλωσης του ν. 2308/1995, νια τα πολύγωνα ΑΔ του δασικού χάρτη (δασωμένοι αγροί), μόνο στην περίπτωση που το Δημόσιο θεμελιώνει δικαίωμα κυριότητας επί των ανωτέρω εκτάσεων βάσει τίτλου (από διαθήκη, δωρεά, δικαστική απόφαση κ.λπ.), ή εφόσον πρόκειται για κοινόχρηστες ή διαθέσιμες εποικιστικές εκτάσεις.

ΙΙ. Περαιτέρω σύμφωνα με το άρθρο 62, όπως ισχύει, του ν. 998/1979, «Επί των πάσης φύσεως αμφισβητήσεων ή διενέξεων ή δικών μεταξύ του Δημοσίου, είτε ως ενάγοντος είτε ως εναγομένου είτε ως αιτούντος είτε ως καθ’ ου ή αίτηση, και φυσικού ή νομικού προσώπου, το οποίο προβάλλει ή αξιώνει οποιοδήποτε δικαίωμα, εμπράγματο ή μη, επί των δασών, των δασικών εκτάσεων το ως άνω φυσικό ή νομικό πρόσωπο οφείλει να αποδείξει την παρ’ αυτώ ύπαρξη του δικαιώματος του. Κατ’ εξαίρεση η διάταξη αυτή δεν ισχύει στις περιφέρειες των Πρωτοδικείων των Ιονίων Νήσων, της Κρήτης, των Νομών Λέσβου, Σάμου, Χίου και Κυκλάδων, των νήσων Κυθήρων, Αντικυθήρων, «της Δωδεκανήσου, πλην των νήσων που ισχύει ο κτηματολογικός κανονισμός».

Επομένως δηλώσεις δικαιώματος του άρθρου 2 του ν. 2308/1995 που υποβάλλονται από το Δημόσιο και αφορούν δάση, δασικές εκτάσεις καθώς και εκτάσεις των περιπτώσεων α’ και β’ της παραγράφου 5 του άρθρου 3 του ν. 998/1979, οι οποίες περιλαμβάνονται σε περιοχές του δευτέρου εδαφίου του άρθρου 62 του ν. 998/1979 (Α’ 289), θα πρέπει να συνοδεύονται από αποδεικτικά του επικαλούμενου δικαιώματος στοιχεία, ήτοι τίτλους ιδιοκτησίας ή άλλα επαρκή στοιχεία απόδειξης της κυριότητάς του Ελληνικού Δημοσίου, όπως πράξεις μίσθωσης, παραχώρησης ή άλλης εκμετάλλευσης, αξιοποίησης και προστασίας της έκτασης ως δημόσιας.

Ο ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΔΑΣΩΝ
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΑΡΑΒΩΣΗΣ”

ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ