Φεύγει από τις κατώτερες βαθμίδες δημοσίων υπαλλήλων το «βάρος» της αξιολόγησης κι επικεντρώνεται στα στελέχη, δηλαδή τους προϊσταμένους της Δημόσιας Διοίκησης. Αυτή είναι η πρώτη ανάγνωση του νέου συστήματος αξιολόγησης που ετοιμάζεται να προωθήσει για τον δημόσιο τομέα το υπουργείο Εσωτερικών, με την σχετική νομοθετική πρωτοβουλία να έχει λάβει την έγκριση του υπουργικού συμβουλίου της κυβέρνησης αλλά και του πρωθυπουργού, από τον περασμένο Δεκέμβριο. Το νομοσχέδιο έχει επανέλθει στην επικαιρότητα και υπολογίζεται να αναρτηθεί προς δημόσια διαβούλευση εντός των ημερών, με το χρονοδιάγραμμα να προβλέπει την προώθησή του στην Ολομέλεια της Βουλής προς ψήφιση περίπου στα τέλη Μαΐου.

Με βάση τις υπάρχουσες πληροφορίες:
Η αξιολόγηση θα επικεντρωθεί στα στελέχη της δημόσιας διοίκησης και «φεύγει» από τις κατώτερες βαθμίδες υπαλλήλων. Θα συνδεθεί με τη στοχοθεσία και ειδικότερα με τα ετήσια σχέδια δράσης που συντάσσονται στο τέλος κάθε έτους. Οι στόχοι τίθενται σε επίπεδο οργανικής μονάδας/ομάδας και όχι υπαλλήλου. Πάνω στο κατά πόσον επιτυγχάνονται οι στόχοι που αποτυπώνονται σε αυτά τα ετήσια σχέδια θα αξιολογούνται τα στελέχη του Δημοσίου από τους προϊστάμενους της αμέσως επόμενης ιεραρχικής βαθμίδας (π.χ. ο τμηματάρχης θα αξιολογείται από τον διευθυντή, ο τελευταίος από τον γενικό διευθυντή και αυτός από τον υπηρεσιακό γραμματέα). Δεν θα υπάρχει «αμφίδρομη» αξιολόγηση, δηλαδή αξιολόγηση προϊσταμένου από τους υφισταμένους του.
Η αξιολόγηση των απλών υπαλλήλων θα γίνεται στο κατά πόσο συνδράμουν στη στοχοθεσία, αλλά όχι με ποσοτικά χαρακτηριστικά, περισσότερο θα αξιολογούνται ικανότητες και προσόντα (στη λογική του talent management). Δηλαδή «φεύγει» από πάνω τους η αξιολόγηση με βαθμολογία. Δεν θα υπάρξουν «τιμωρητικές» επιπτώσεις σε όσους κρίνεται ότι υστερούν, αλλά παραπομπή σε προγράμματα επιμόρφωσης του Εθνικού Κέντρου Δημόσιας Διοίκησης (ΕΚΔΔΑ). Εν ολίγοις, η αξιολόγηση θα είναι διαφορετικού πεδίου για τους προϊσταμένους και διαφορετικού για τους υπαλλήλους. Παλαιότερες εκτιμήσεις υπολόγιζαν σε περίπου 220.000 τους προϊστάμενους και τους απλούς υπαλλήλους του «στενού» δημόσιου τομέα που θα τεθούν υπό το νέο σύστημα αξιολόγησης (το οποίο δεν αφορά εκπαιδευτικούς, ένστολους κ.ά.).
Όσοι πετυχαίνουν τους στόχους θα επιβραβεύονται με χορήγηση οικονομικού «μπόνους», ενώ επιπλέον, εξετάζονται σενάρια για επιβράβευση των επιτυχόντων της αξιολόγησης με ταχύτερη μισθολογική εξέλιξη, πρόσθετες άδειες ή περισσότερη τηλεργασία.Επομένως, η αξιολόγηση μοιάζει να γίνεται πιο απαιτητική για τους προϊσταμένους, αλλά αυτό δεν αποκλείει το ενδεχόμενο να δοθεί εκκίνηση σε ένα νέο «κυνήγι» υπαλλήλων, σύμφωνα με τις ανησυχίες που εκφράζουν συνδικαλιστικά στελέχη.
Κατά την άποψη συνδικαλιστικών κύκλων διαμορφώνεται ένα πλαίσιο κατά το οποίο οι προϊστάμενοι θα μεταφέρουν την πίεσή τους για την επίτευξη των απαιτούμενων στόχων στους υφισταμένους τους. Εφόσον η χορήγηση μπόνους σε υπαλλήλους αποφασίζεται από τον προϊστάμενό τους, αναμένεται όξυνση του εσωτερικού ανταγωνισμού σε μια υπηρεσία έως και σε επίπεδο… ανθρωποφαγίας. Σημειώνουν, δε, ότι πολλοί που βρίσκονται σήμερα σε θέσεις προϊσταμένων δεν έχουν κριθεί και παραμένουν σε θέσεις ευθύνης με υπουργικές αναθέσεις – κάτι που γεννά αυτομάτως ζητήματα άνισης μεταχείρισης.

Τι σημαίνει χαμηλή βαθμολογία
Όπως προαναφέραμε, δεν θα υπάρξουν «τιμωρητικές» επιπτώσεις σε όσους υπαλλήλους καταγράφουν χαμηλή βαθμολογία αξιολόγησης, αλλά παραπομπή του σε προγράμματα επιμόρφωσης του ΕΚΔΔΑ.

Σε αυτές τις περιπτώσεις, σύμφωνα με πληροφορίες γύρω από το προωθούμενο νομοσχέδιο, ο υπάλληλος σε συνεννόηση με τον προϊστάμενό του θα εντοπίζουν τις δεξιότητες που χρειάζονται βελτίωση ή περαιτέρω ανάπτυξη και στη συνέχεια τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσει ο υπάλληλος με την υποστήριξη του προϊσταμένου, μέσα από μια συγκεκριμένη και καθορισμένη διαδικασία που επίσης περιλαμβάνει υποχρεωτικά τρεις συναντήσεις τον χρόνο μεταξύ υπαλλήλου και προϊσταμένου.

Στο πλαίσιο της βελτίωσης των δεξιοτήτων τους οι υπάλληλοι θα πρέπει να παρακολουθούν υποχρεωτικά επιμορφωτικά προγράμματα απόκτησης και βελτίωσης δεξιοτήτων, τα οποία θα οργανώνονται στα πρότυπα των επιμορφωτικών προγραμμάτων που ήδη υλοποιεί το ΕΚΔΔΑ.

Επιτροπές Εποπτείας

Προκειμένου να εξασφαλιστούν η αξιοπιστία και η διαφάνεια στη διαδικασία αξιολόγησης, στο νομοσχέδιο προβλέπεται η Συγκρότηση Επιτροπών Εποπτείας Αξιολόγησης, οι οποίες θα στελεχώνονται από:
ένα μέλος του ΑΣΕΠ,
ένα μέλος της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας (ΕΑΔ),
ένα μέλος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους.
Η επιτροπή είναι αρμόδια για την εξέταση των ενστάσεων των αξιολογούμενων, αλλά και για τον εν γένει έλεγχο της διαδικασίας

Σύμφωνα με πληροφορίες, με το προωθούμενο νομοσχέδιο θα προβλέπεται και η θεσμοθέτηση του Κοινού Πλαισίου Αξιολόγησης (ΚΠΑ), ένα εργαλείο αυτοαξιολόγησης των δημόσιων φορέων με ταυτόχρονη παροχή κινήτρων (προτεραιότητα στον προγραμματισμό προσλήψεων και στην κινητικότητα).

Αναμένεται να θεσμοθετηθεί επίσης ο Σύμβουλος Ανάπτυξης Ανθρώπινου δυναμικού σε κάθε υπουργείο -με εξαίρεση τα υπουργεία Εξωτερικών, Προστασίας του Πολίτη, Εθνικής Άμυνας, και Ναυτιλίας- καθώς και σε Δήμους και Περιφέρειες, Αποκεντρωμένες Διοικήσεις, όπως επίσης και σε νομικά πρόσωπα δημοσίου και ιδιωτικού δικαίου, είτε της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, είτε του «στενού» δημόσιου τομέα.