Γράφει ο Νίκος Ταμπακίδης, π. Δήμαρχος Αγίων Αναργύρων, π. Γ. Γραμματέας Περιφέρειας Ιονίων Νήσων
Όπως έχουμε αναφέρει, Πολυεπίπεδη Διακυβέρνηση σημαίνει Διακυβέρνηση από κοινού με πολλούς παράγοντες και σε πολλά επίπεδα.
Η υλοποίηση της Πολεπίπεδης Διακυβέρνησης βασίζεται στο σεβασμό της Αρχής της Επικουρικότητας, με την οποία αποφεύγεται η συγκέντρωση των αποφάσεων, σε ένα και μοναδικό επίπεδο.
Ο σεβασμός της αρχής της Επικουρικότητας και η πολυεπίπεδη Διακυβέρνηση είναι έννοιες άρρηκτα συνδεδεμένες! Η μια αφορά τις αρμοδιότητες των διαφορετικών επιπέδων εξουσίας και η άλλη δίνει έμφαση στη διαδραστικότητάς τους.
Η Αρχή της Επικουρικότητας χρησιμεύει επίσης για την υλοποίηση της πολυεπίπεδης προσέγγισης και την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων.
Στη Συνθήκη της Λισαβόνας τονίζεται ρητά ότι η Αρχή της Επικουρικότητας αφορά το συνολικό φάσμα Διακυβέρνησης και Διοίκησης στην Ε.Ε.!
Ευρωπαϊκό, Εθνικό, Περιφερειακό και Τοπικό.
Οι Αρχές της Επικουρικότητας και της Αναλογικότητας αποτελούν προϋποθέσεις λειτουργίας της Πολυεπίπεδης Διακυβέρνησης στην πράξη.
Η Κοινοτική Μέθοδος* πρέπει να παραμείνει ο ακρογωνιαίος λίθος της Ευρωπαϊκής Διακυβέρνησης.
Πίνακας 1Πιθανές ενότητες δράσεων για ανάπτυξη της κοινωνικής συνοχής | ||||
Πολιτική | Δράσεις | |||
1α | ΔΗΜΟΣ | ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ | ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ | |
Κοινωνική ισότητα και δικαιοσύνη | Άνετη και ασφαλής πρόσβαση στις υποδομές της πόλης για παιδιά, ηλικιωμένους και Α.Μ.Ε.Α. | Περιφερειακή βάση δεδομένων του τομέα της κοινωνικής ισότητας (στα πλαίσια εθνικών προδιαγραφών) | Κεντρική βάση δεδομένων του τομέα της κοινωνικής ισότητας (στα πλαίσια εθνικών προδιαγραφών) | |
Ικανοποιητικές δημόσιες συγκοινωνίες για αυτούς που δεν έχουν, ή δεν επιτρέπεται, να οδηγούν ιδιωτικό μέσο μεταφοράς (παιδιά, ηλικιωμένοι, Α.Μ.Ε.Α., φτωχοί, κλπ.) | Κεντρική βάση δεδομένων του τομέα της κοινωνικής ισότητας | |||
Αναβάθμιση υποβαθμισμένων περιοχών της πόλης σε θέματα Ασφαλείας, Αισθητικής, Αθλητικών εγκαταστάσεων, Δικτύων κλπ | ||||
Ενημέρωση – ευαισθητοποίηση πολιτών, υπηρεσιών και τοπικών φορέων. | Σχετική νομοθεσία | |||
Εποπτεία σχετικών συλλόγων και ιδρυμάτων | Εισοδηματική πολιτική | |||
1β | Αποδοχή και προστασία της διαφορετικότητας | Στήριξη εθνικοτοπικών συλλόγων, πολυπολιτισμικές εκδηλώσεις | Διενέργεια σχετικών περιφερειακών κοινωνικών μελετών | Σχετική νομοθεσία |
Στήριξη δημιουργικής απασχόλησης | Σχεδιασμός – δημιουργία ενημερωτικών εντύπων | |||
Ενημέρωση – ευαισθητοποίηση πολιτών, υπηρεσιών και τοπικών φορέων | ||||
Συνεργασία – επαφές με απόδημο Ελληνισμό | Διεθνής συνεργασία | |||
Διεθνείς επαφές συνεργασίας | Διενέργεια σχετικών περιφερειακών κοινωνικών μελετών | |||
Διενέργεια σχετικών τοπικών κοινωνικών μελετών | ||||
1γ | Ανάδειξη δύσκολων προσωπικών προβλημάτων σε συνολική ευθύνη | Στήριξη μονογονεακών οικογενειών | Προώθηση εθελοντισμού | Νομοθεσία |
Κοινωνική επανένταξη περιθωριοποιημένων ατόμων | Εισοδηματική πολιτική | |||
Προώθηση εθελοντισμού | ||||
Αντιμετώπιση ενδοοικογενειακής βίας | ||||
«Βοήθεια στο σπίτι» | ||||
Ενημέρωση – ευαισθητοποίηση πολιτών, υπηρεσιών και τοπικών φορέων | ||||
Προώθηση εθελοντισμού | ||||
1δ | Προώθηση της κοινωνικής εταιρικότητας | Συνεργασία με ΜΚΟ | Συνεργασία με ΜΚΟ | Νομοθεσία |
Συνεργασία με επαγγελματικούς Συλλόγους και Επιμελητήρια | Συνεργασία με Συλλόγους και Επιμελητήρια | Προώθηση διαδικασιών διαβούλευσης | ||
Προώθηση διαδικασιών διαβούλευσης | Προώθηση διαδικασιών διαβούλευσης | |||
Συνεργασία με Εκκλησία |
Πίνακας 2Πιθανές ενότητες δράσεων για σύγχρονη, διαφανή και αποδοτική Διακυβέρνηση | ||||
Πολιτική | Δράσεις | |||
2α | ΔΗΜΟΣ | ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ | ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ | |
Μείωση της γραφειοκρατίας και ουσιαστική απλοποίηση των διαδικασιών | Εισαγωγή – εφαρμογή του ‘no wrong door’ ** | Εισαγωγή – εφαρμογή του ‘no wrong door’ ** | Εισαγωγή – εφαρμογή του ‘no wrong door’ ** | |
Σύγχρονοι ΟΕΥ*** | Σύγχρονοι ΟΕΥ*** | Σύγχρονοι ΟΕΥ*** | ||
Συστηματική και ουσιαστική λογοδοσία | Συστηματική και ουσιαστική λογοδοσία | Συστηματική και ουσιαστική λογοδοσία | ||
Εθνική νομοθεσία | ||||
2β | Μείωση της παντοδυναμίας των διοικητικών μηχανισμών | Σύγχρονοι ΟΕΥ*** | Σύγχρονοι ΟΕΥ*** | Σύγχρονοι ΟΕΥ*** |
Συμμετοχή των αιρετών στην αξιολόγηση των υπαλλήλων**** | Συμμετοχή των αιρετών στην αξιολόγηση των υπαλλήλων**** | Συμμετοχή των αιρετών στην αξιολόγηση των υπαλλήλων**** | ||
2γ | Μείωση της διοικητικής εσωστρέφειας | Εξωστρεφής υπηρεσιακή ατζέντα, με επίκεντρο την κοινωνική λειτουργία και όχι την υπηρεσιακή ασημαντότητα. Υποχρεωτική αναφορά σε κάθε υπηρεσιακό έγγραφο για το ποια κοινωνική ομάδα αφορά η συγκεκριμένη υπηρεσιακή δράση | Εξωστρεφής υπηρεσιακή ατζέντα, με επίκεντρο την κοινωνική λειτουργία και όχι την υπηρεσιακή ασημαντότητα. Υποχρεωτική αναφορά σε κάθε υπηρεσιακό έγγραφο για το ποια κοινωνική ομάδα αφορά η συγκεκριμένη υπηρεσιακή δράση | Εξωστρεφής υπηρεσιακή ατζέντα, με επίκεντρο την κοινωνική λειτουργία και όχι την υπηρεσιακή ασημαντότητα. Υποχρεωτική αναφορά σε κάθε υπηρεσιακό έγγραφο για το ποια κοινωνική ομάδα αφορά η συγκεκριμένη υπηρεσιακή δράση |
* Η Επιτροπή προτείνει και εκτελεί τις πολιτικές, το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο λαμβάνουν αποφάσεις και οι Εθνικοί και Περιφερειακοί φορείς συμμετέχουν στη διαδικασία διαμόρφωσης πολιτικής της Ε.Ε. COM(2001) 428 τελικό.
** Η λειτουργική αρχή ‘no wrong door’ εφαρμόζεται σε αρκετού σύγχρονους δήμους και δημόσιες υπηρεσίες σε Αυστραλία, Καναδά, Σκανδιναβικές χώρες κλπ και έγκειται στην παραδοχή ότι σε όποια πόρτα (Γραφείο) του δημοσίου φορέα και αν μπει ο πολίτης πρέπει να εξυπηρετηθεί χωρίς να παραπέμπεται σε άλλα Γραφεία και ορόφους του κτηρίου. (Βεβαίως, κάποια Γραφεία είναι -πρέπει να είναι- μη προσβάσιμα στο κοινό).
***Η θέσπιση σύγχρονων ΟΕΥ (Οργανισμοί Εσωτερικής Υπηρεσίας) θα αποτελέσει κορυφαία διοικητική μεταρρύθμιση καθώς θα εξασφαλίσει για τους διοικητικούς φορείς σε όλη τη χώρα:
**** Η πρόταση για συμμετοχή στην αξιολόγηση των υπαλλήλων αφορά τόσο σε υπαλλήλους του φορέα του οποίου προΐστανται οι αιρετοί, όσο και σε υπαλλήλους των κεντρικών φορέων: Επί παραδείγματι, είναι απολύτως υποκριτικό και τρέφει την υπαλληλική παντοδυναμία και αυταρέσκεια να αξιολογείται ο Εφοριακός, ο Εκπαιδευτικός, ο Αστυνομικός ή ο Διευθυντής του νοσοκομείου από κεντρικά όργανα του αντίστοιχου υπουργείου και όχι από σημαντικούς κοινωνικούς φορείς της τοπικής κοινωνίας στην οποία υπηρετεί.