Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωστής Χατζηδάκης δήλωσε: «Στη διαχείριση των απορριμμάτων βρισκόμαστε ακόμα στον 19ο αιώνα! Γι’ αυτό και προσπαθούμε να κάνουμε σε 4 χρόνια ό,τι δεν έγινε σε δεκαετίες. Με τον «οδικό χάρτη» του νέου ΕΣΔΑ διαμορφώνουμε το κατάλληλο πλαίσιο –υιοθετώντας καλές ευρωπαϊκές πρακτικές- για μια σύγχρονη και ορθολογική διαχείριση των απορριμμάτων, ώστε να καλύψουμε το χαμένο έδαφος το ταχύτερο δυνατό. Ήδη κάνουμε ένα σημαντικό βήμα, με τη δημοπράτηση 17 Μονάδων Επεξεργασίας Αποβλήτων σε όλη την Ελλάδα έως το τέλος του έτους. Θέλουμε να μειωθούν οι ποσότητες των απορριμμάτων που οδηγούνται σε ταφή στο 10% στο τέλος της δεκαετίας, από το απογοητευτικό 80% σχεδόν που βρισκόμαστε σήμερα. Θέλουμε να κάνουμε άλμα στην ανακύκλωση. Επιβάλλεται να πάψουμε να είμαστε ουραγοί σε αυτά τα ζητήματα, όχι μόνο για να είμαστε συνεπείς στις υποχρεώσεις μας έναντι στην ΕΕ αλλά και για να προστατεύσουμε το περιβάλλον. Είναι μια προσπάθεια που έχει να κάνει και με το εθνικό μας φιλότιμο».

Ο Γενικός Γραμματέας Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων Μανώλης Γραφάκος πρόσθεσε: «Το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων για την επόμενη δεκαετία αποτυπώνει την ισχυρή βούλησή μας να προσαρμοστούμε ως χώρα στις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης στη διαχείριση των αποβλήτων μας. Είναι το σχέδιό μας για να πετύχουμε το αυτονόητο, δηλαδή να προστατεύουμε το περιβάλλον από ταφή αποβλήτων και ταυτόχρονα να ανακυκλώνουμε τα απόβλητά μας και να παράγουμε ενέργεια από αυτά. Μπαίνουμε στη λογική της κυκλικής οικονομίας, που είναι ένας σύγχρονος τρόπος συνύπαρξης με τη φύση, έχοντας ως πυξίδα ότι το τρίπτυχο οικονομία, ανακύκλωση και σύγχρονη διαχείριση των απορριμμάτων δημιουργεί και νέες θέσεις εργασίας».

Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας επέσπευσε τη διαδικασία έγκρισης του νέου ΕΣΔΑ, λόγω της αποτυχίας συμμόρφωσης με τους στόχους του προηγούμενου Σχεδίου, που χρονολογείται από το Δεκέμβριο του 2015. Μεταξύ άλλων, το ΕΣΔΑ 2015-2020 προέβλεπε ποσοστό ανακύκλωσης 50% το 2020 (σήμερα κινείται στο 20%), παύση της ανεξέλεγκτης διάθεσης απορριμμάτων (σήμερα η χώρα μας πληρώνει πρόστιμα στην Ευρωπαϊκή Ένωση για 52 παράνομες χωματερές) και μείωση της ταφής απορριμμάτων στο 26% (το ποσοστό παραμένει κοντά στο 80%).

Ως εκ τούτου, η Ελλάδα εμφανίζει ιδιαίτερα χαμηλές επιδόσεις στη διαχείριση των απορριμμάτων σε σχέση με την ΕΕ, κάτι που αποτυπώνεται και στο γράφημα που ακολουθεί:

Γράφημα 1 Συγκριτική αποτύπωση των ποσοστών της Ελλάδας έναντι του Ευρωπαϊκού Μ.Ο. σε ότι αφορά τη διαχείριση των αποβλήτων (πηγή στοιχείων EUROSTAT)

Στόχοι νέου ΕΣΔΑ

Επιγραμματικά, οι στόχοι του νέου ΕΣΔΑ 2020-2030 είναι οι εξής:

 Ταφή των απορριμμάτων στο 10% το 2030, πέντε χρόνια νωρίτερα από την κοινοτική υποχρέωση (2035)
 Παύση της ανεξέλεγκτης διάθεσης απορριμμάτων και αποκατάσταση των παράνομων χωματερών μέχρι το 2022
 Αύξηση της ανακύκλωσης στο 55% το 2025 και στο 60% το 2030 (συμπεριλαμβανομένων και των βιοαποβλήτων)
 Χωριστή συλλογή οργανικών αποβλήτων (καφέ κάδος) και ανάπτυξη σχετικών υποδομών σε όλη την επικράτεια για τη μέχρι το 2022
 Πλήρης κάλυψη της χώρας μέχρι το 2030 με 43 Μονάδες Επεξεργασίας Απορριμμάτων (ΜΕΑ) και 43 – 46 Μονάδες Επεξεργασίας Βιοαποβλήτων (ΜΕΒΑ)
 Τέσσερις μονάδες παραγωγής ενέργειας με ενεργειακή αξιοποίηση των υπολειμμάτων των ΜΕΑ.
Ο σχεδιασμός του ΥΠΕΝ προβλέπει –σε συνέχεια της δημοπράτησης των ΜΕΑ σε Κέρκυρα, Χερσόνησο και Τρίκαλα – τη δημοπράτηση άλλων 14 μονάδων επεξεργασίας απορριμμάτων έως το τέλος του 2020, στις ακόλουθες περιοχές:
1. Καβάλα
2. Ανατολική Θεσσαλονίκη
3. Νάξος
4. Χίος
5. Σητεία
6. Κεφαλονιά
7. Αγρίνιο
8. Ηράκλειο (αναβάθμιση ΜΕΑ)
9. Λάρισα
10. Βόλος
11. Πάτρα
12. Λαμία
13. Χαλκίδα
14. Ρόδος

Με δεδομένο ότι 6 μονάδες έχουν ήδη δημοπρατηθεί (Ζάκυνθος, Λευκάδα, Ναύπακτος, Τρίκαλα, Κέρκυρα, Χερσόνησο) και άλλες 7 βρίσκονται σε στάδιο κατασκευής (Αλεξανδρούπολη, Θήβα, Ηλεία, Αμάρι, Αρκαδία, Μεσσηνία, Λακωνία), προβλέπεται ότι έως το τέλος του 2023 θα έχουν κατασκευαστεί 27 Μονάδες Επεξεργασίας Απορριμμάτων σε όλη την Ελλάδα.

Τα 10 κυριότερα μέτρα

Οι στόχοι που προαναφέρθηκαν θα επιτευχθούν με τη λήψη 10 απαραίτητων μέτρων:

1. Τον εκσυγχρονισμό του «τέλους ταφής» αποβλήτων σε ΧΥΤΑ και την εφαρμογή στην πράξη της αρχής «Πληρώνω όσο Πετάω»

2. Την προώθηση της χωριστής συλλογής και την ενίσχυση δικτύου συλλογής ανακυκλώσιμων υλικών με 4 ρεύματα ανακύκλωσης (χαρτί, γυαλί, πλαστικό, αλουμίνιο)

3. Την ολοκληρωμένη ανάπτυξη δικτύου συλλογής οργανικών αποβλήτων (καφέ κάδος) μέχρι το τέλος του 2022

4. Την αύξηση και αναβάθμιση των Κέντρων Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (ΚΔΑΥ) προκειμένου να ανταποκρίνονται στις νέες αυξημένες ανάγκες ανακύκλωσης της χώρας

5. Την αύξηση της ενεργειακής αξιοποίησης των υπολειμμάτων των αποβλήτων και την ανάπτυξη μονάδων παραγωγής ενέργειας με σκοπό τη μείωση της ταφής

6. Την ανάκτηση ενέργειας από την επεξεργασία των οργανικών αποβλήτων (βιομάζα) αλλά και την παραγωγή δευτερογενών υλικών (κόμποστ) στο πλαίσιο της κυκλικής οικονομίας

7. Τη δημιουργία του πρώτου ΧΥΤΕΑ (Χώρος Υγειονομικής Ταφής Επικίνδυνων Αποβλήτων) με σκοπό την ολιστική διαχείριση των αποβλήτων της χώρας σύμφωνα με τις επιταγές της ΕΕ

8. Τη δημιουργία συστήματος ευθύνης παραγωγών για τα πλαστικά απόβλητα θερμοκηπίων και τα τις πλαστικές συσκευασίας φυτοφαρμάκων.

9. Τη επέκταση της διευρυμένης Ευθύνης του Παραγωγού σε νέες κατηγορίες προϊόντων, όπως έπιπλα, στρώματα, ληγμένα φάρμακα, απόβλητα φωτοβολταϊκών και αιολικών πάρκων, παιγνίδια κλπ.

10. Τη συνεχή ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση των ενδιαφερομένων μερών

Βασικές αρχές του νέου ΕΣΔΑ στο πλαίσιο της Κυκλικής Οικονομίας

Για την επίτευξη των στόχων και την εφαρμογή των μέτρων του νέου ΕΣΔΑ 2020-2030 προκρίνονται οι βασικές αρχές ιεράρχησης στη διαχείριση των αποβλήτων, στο πλαίσιο της κυκλικής οικονομίας, σύμφωνα και με τις καλές ευρωπαϊκές πρακτικές.

• Πρόληψη της δημιουργίας αποβλήτων,
• Ενίσχυση της διαλογής στην πηγή,
• Προώθηση της επαναχρησιμοποίησης,
• Δημιουργία εύρυθμης αγοράς δευτερογενών υλικών,
• Παραγωγή δευτερογενών καυσίμων από τα υπολείμματα των ΜΕΑ,
• Ενεργειακή αξιοποίηση των εναλλακτικών δευτερογενών καυσίμων,

Για τη διασφάλιση των ανωτέρω υιοθετούνται τα ακόλουθα:
 Η αρχή «Πληρώνω όσο πετάω»
 Η διευρυμένη ευθύνη των παραγωγών αποβλήτων, με βάση την αρχή «Ο ρυπαίνων πληρώνει»
 Η ενίσχυση της σύμπραξης δημοσίου και ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ)
 Η υπεύθυνη διαχείριση των αποβλήτων των τουριστικών ροών
 Η συνεχής ενημέρωση και ευαισθητοποίηση

Τις αρχές αυτές καλούνται να υιοθετήσουν οριζόντια όσοι εμπλέκονται στη διαχείριση των απορριμμάτων, ήτοι η Αυτοδιοίκηση πρώτου και δεύτερου βαθμού, οι ΦοΔΣΑ (Φορείς Διαχείρισης Απορριμμάτων), τα Συστήματα Διαχείρισης, οι δημόσιοι φορείς και οι ιδιώτες.

Η «πράσινη φιλοσοφία» του νέου ΕΣΔΑ

Το νέο ΕΣΔΑ καλείται να διαχειριστεί το σύνολο των αποβλήτων της χώρας, το οποίο αντιστοιχεί σε 31 εκατομμύρια τόνους αποβλήτων κατά έτος. Η σύσταση των αποβλήτων της χώρας παρατίθεται στο ακόλουθο Γράφημα.

Γράφημα 2 Σύσταση των αποβλήτων της χώρας, τα οποία καλείται να αντιμετωπίσει ο νέος ΕΣΔΑ

 Το νέο ΕΣΔΑ δίνει μεγάλη σημασία στην ανακύκλωση και στη διαλογή στην πηγή. Ειδικότερα προβλέπει την καθολική ξεχωριστή συλλογή των βιοαποβλήτων για το σύνολο της χώρας στο τέλος του 2022, ένα χρόνο νωρίτερα από την κοινοτική οδηγία. Παράλληλα, προβλέπει ένταση των προσπαθειών για ξεχωριστή συλλογή 4 ρευμάτων προς ανακύκλωση, καθώς και προτεραιότητα στην ενίσχυση του δικτύου συλλογής ανακυκλώσιμων υλικών.

 Επιπροσθέτως, θέτει υψηλούς στόχους ανακύκλωσης, στο πλαίσιο των κοινοτικών υποχρεώσεων (Οδηγία 2018/851)

 Στόχος του νέου ΕΣΔΑ είναι επίσης η ανάκτηση και αξιοποίηση στο μέγιστο βαθμό των Βιομηχανικών Μη Επικίνδυνων Αποβλήτων (ΒΜΕΑ) από τις μονάδες επεξεργασίας αποβλήτων. Προκρίνεται η υιοθέτηση των αρχών της κυκλικής οικονομίας και της βιομηχανικής συμβίωσης για την αξιοποίηση των αποβλήτων αυτών ως δευτερογενών πρώτων υλών ή/και εναλλακτικών καυσίμων.

 Προτείνονται δράσεις για την ορθή και ολοκληρωμένη διαχείριση των γεωργοκτηνοτροφικών αποβλήτων της χώρας, που παράγουν τη μεγαλύτερη ποσότητα των αποβλήτων (40%) και των οποίων η διαχείριση έως σήμερα -πλην μεμονωμένων εξαιρέσεων-, γίνεται με καύση στον τόπο παραγωγής τους, με αποτέλεσμα την εκπομπή σημαντικών ποσοτήτων αέριων ρύπων. Περιλαμβάνεται επιπλέον, ο σχεδιασμός για τη συλλογή και ανάκτηση βιοαποδομήσιμων αποβλήτων γεωργοκτηνοτροφικής προέλευσης και την αξιοποίηση τους στην παραγωγή δευτερογενών προϊόντων (π.χ. λίπασμα) ή/και εναλλακτικών καυσίμων.

 Δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην ανάληψη των ευθυνών από τους παραγωγούς των αποβλήτων. Έτσι προβλέπεται ρητά η ανάληψη των ευθυνών διαχείρισης των αποβλήτων από τα Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης που λειτουργούν σήμερα καθώς και η δημιουργία νέων συστημάτων διευρυμένης ευθύνης του παραγωγού για απόβλητα όπως έπιπλα, στρώματα, απόβλητα θερμοκηπίων, κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα, απόβλητα συσκευασιών φυτοφαρμάκων γεωργίας και λοιπά.

 Προκρίνεται η συνεργασία δημοσίου και ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ) για όλους τους δημόσιους φορείς της διαχείρισης αποβλήτων,. Αυτό αφορά σε όλα τα επίπεδα διαχείρισης των αποβλήτων (συλλογή, διαλογή, επεξεργασία κ.α.) εφόσον η συνεργασία αυτή επιτυγχάνει ικανοποιητικό λόγο ποιότητας-κόστους παροχής υπηρεσιών, προς όφελος των πολιτών και του περιβάλλοντος.

 Περιλαμβάνεται αναλυτικό σχέδιο υλοποίησης των απαραίτητων υποδομών, για το σύνολο της χώρας, σε ότι αφορά τις Μονάδες Επεξεργασίας Αποβλήτων (ΜΕΑ), όπως και τις Μονάδες Επεξεργασίας Βιοαποβλήτων (ΜΕΒΑ).

 Προβλέπεται συγκεκριμένο σχέδιο για την ανάπτυξη νέων και την ενίσχυση υφιστάμενων δικτύων συλλογής ανακυκλώσιμων υλικών και βιοαποβλήτων.

 Ακολουθούνται οι καλές ευρωπαϊκές πρακτικές στο πλαίσιο της κυκλικής οικονομίας, για την ενεργειακή αξιοποίηση των δευτερογενών εναλλακτικών καυσίμων και την παραγωγή ενέργειας, συμβάλλοντας στη μείωση της ταφής των αποβλήτων.

 Λαμβάνεται υπόψη η επίπτωση του τουρισμού στην παραγωγή και διαχείριση αποβλήτων.

Αστικά Στερεά Απόβλητα (ΑΣΑ)

Αυτά αποτελούν το 18,4% του συνόλου των αποβλήτων.

Δίνεται έμφαση στη διαλογή στην πηγή – έμφαση στα 4 ρεύματα, στη δημιουργία υποδομών συλλογής των αποβλήτων, στη δημιουργία μονάδων διαχείρισης και επεξεργασίας αποβλήτων και βιοαποβλήτων, στην ενεργειακή αξιοποίηση των υπολειμμάτων, ώστε να καταλήξουμε σε ταφή 10% των αποβλήτων το 2030, από το 78,5% το 2018.  Σε ότι αφορά την ανακύκλωση τίθενται οι Ευρωπαϊκοί Στόχοι για ανακύκλωση 55% το 2025 και 60% το 2030. Τα βασικά μέτρα που προτείνονται για τη διαχείριση των ΑΣΑ ώστε να επιτευχθούν αυτοί οι στόχοι, είναι:

• Εκσυγχρονισμός της «περιβαλλοντικής εισφοράς» (τέλος ταφής) στα απόβλητα που οδηγούνται σε ΧΥΤΑ – ΧΥΤΥ, ώστε να λειτουργήσει αποτρεπτικά για την ταφή των αποβλήτων, συμπεριλαμβανομένων και των υπολειμμάτων από τις μονάδες επεξεργασίας αστικών αποβλήτων.
• Εφαρμογή στην πράξη της αρχής «Πληρώνω Όσο Πετάω», τόσο με νομοθετικές ρυθμίσεις όσο και με ενίσχυση με πόρους μέσω ΕΣΠΑ των φορέων, ώστε να μπορέσουν να μετρήσουν την παραγωγή αποβλήτων είτε συνολικά, είτε σε κάποια από τα ρεύματα, σε επίπεδο κατοικίας, κτηρίου, πολεοδομικής ενότητας, επιλεγμένων παραγωγών κ.ά.
• Ενίσχυση της Διαλογής στην Πηγή με επέκταση του δικτύου συλλογής των ανακυκλώσιμων υλικών και των βιοαποβλήτων μέχρι τέλους 2022, ένα χρόνο νωρίτερα από την κοινοτική οδηγία. Ο εξοπλισμός για τη συλλογή του συνόλου των ανακυκλώσιμων υλικών θα ενισχυθεί (κάδοι ανακύκλωσης, απορριμματοφόρα) έναντι του «πράσινου» κάδου (των σύμμεικτων ΑΣΑ), που σήμερα είναι ο κύριος κάδος υποδοχής αστικών αποβλήτων. Παράλληλα προβλέπεται να επεκταθεί πανελλαδικά το δίκτυο του καφέ κάδου (οργανικά απόβλητα) και επιπρόσθετα να ενισχυθεί η χωριστή συλλογή αποβλήτων ανά είδος υλικού όπου χωρικά είναι εφικτό.
• Ενίσχυση και αναβάθμιση των Κέντρων Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (ΚΔΑΥ). Η αναμενόμενη αύξηση των ποσοτήτων των αποβλήτων που διακριτά συλλέγονται για ανακύκλωση, θα δημιουργήσει αυξημένες ανάγκες, τόσο ποιοτικές όσο και ποσοτικές, στη λειτουργία των ΚΔΑΥ.
• Δημιουργία επαρκούς εθνικού δικτύου μονάδων επεξεργασίας αποβλήτων (ΜΕΑ) σε όλη τη χώρα. Σήμερα λειτουργούν μόλις 5 μονάδες. Προβλέπεται να προχωρήσουν σημαντικά οι διαδικασίας τουλάχιστον για άλλες 27 μονάδες μέχρι το τέλος του 2023.
• Δημιουργία επαρκούς εθνικού δικτύου μονάδων διαχείρισης βιοαποβλήτων σε όλη τη χώρα, πέραν των ΜΕΑ που έχουν ξεχωριστό ρεύμα για τη διαχείριση βιοαποβλήτων Σήμερα λειτουργούν μόλις 4 μονάδες. Εκτός από τις ΜΕΑ προβλέπονται τουλάχιστον άλλες 38 – 40 μονάδες, μέχρι το τέλος του 2023.
• Προώθηση της παραγωγής εναλλακτικών καυσίμων από τα υπολείμματα των ΜΕΑ και των ΚΔΑΥ για την παραγωγή δευτερογενούς εναλλακτικού καυσίμου , ώστε να μειωθούν οι ποσότητες των εξερχομένων από τις μονάδες αυτές, που καταλήγουν σε ταφή.
• Δημιουργία 4 μονάδων παραγωγής ενέργειας από τα υπολείμματα των Μονάδων Επεξεργασίας Αποβλήτων (ΜΕΑ), ώστε σε συνδυασμό με τα ανωτέρω, η χώρα να μπορέσει να επιτύχει τη μείωση των αποβλήτων που οδηγούνται σε ταφή, κάτω από 10%.
• Ευαισθητοποίηση των πολιτών – ενίσχυση της εμπιστοσύνης στην ανακύκλωση. Πλέον της ανάπτυξης των απαιτούμενων υποδομών που θα διευκολύνουν τη χωριστή συλλογή, προτείνεται μία ολιστική προσέγγιση για την ευαισθητοποίηση και ενημέρωση των πολιτών σχετικά με την περιβαλλοντική και οικονομική σημασία της ανακύκλωσης και της εκτροπής των αποβλήτων από την ταφή, με απώτερο σκοπό την υιοθέτηση των αρχών της Κυκλικής Οικονομίας. Από έρευνες της κοινής γνώμης διαπιστώνεται έλλειμα εμπιστοσύνης και αξιοπιστίας, κάτι που κρίνεται αναγκαίο να αποκατασταθεί.

Στο κεφάλαιο αυτό παρουσιάζεται και το σχέδιο για τα απόβλητα από τις ιλύες (λάσπη).

Βιομηχανικά Απόβλητα

Αυτά αποτελούν το 24,5% του συνόλου των αποβλήτων, ενώ μικρό τμήμα τους είναι τα επικίνδυνα βιομηχανικά απόβλητα, 0,5% του συνόλου των αποβλήτων. Τα βασικά μέτρα που προτείνονται για τη διαχείρισή τους, ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι που τίθενται για αυτά είναι, είναι:

• Έγκριση με βάση τις προβλέψεις του νέου περιβαλλοντικού νόμου (4685/2020) των  περιβαλλοντικών όρων (ΑΕΠΟ) των βιομηχανικών εγκαταστάσεων, με στόχο τη μικρότερη δυνατή παραγωγή βιομηχανικών μη επικίνδυνων αποβλήτων, καθώς και την εντατικοποίηση των ελέγχων τήρησης των ΑΕΠΟ.
• Ανάπτυξη ειδικής ηλεκτρονικής πλατφόρμας αποβλήτων με σκοπό την προώθηση της συνέργειας μεταξύ των βιομηχανικών κλάδων (βιομηχανική συμβίωση) για την ανάκτηση των βιομηχανικών μη επικίνδυνων αποβλήτων (ΒΜΕΑ).
• Ορισμός ρευμάτων των βιομηχανικών μη επικίνδυνων αποβλήτων που δύνανται να αποτελέσουν δευτερογενή πρώτη ύλη ή και ενναλακτικό καύσιμο από βιομηχανικές εγκαταστάσεις ανά την επικράτεια καθώς και ο καθορισμός των τεχνικών προδιαγραφών για τη χρήση των ανόργανων αποβλήτων βιομηχανικής προέλευσης ως δευτερογενών υλικών.
• Δημιουργία και οργάνωση χώρων υγειονομικής ταφής επικίνδυνων αποβλήτων (ΧΥΤΕΑ) μέχρι το 2022-23, η ανυπαρξία των οποίων επιφέρει μεγάλα πρόστιμα στη χώρα από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Ειδική ανάγκη υπάρχει στη χώρα για την ασφαλή διάθεση των αποβλήτων αμιάντου.

Γεωργοκτηνοτροφικά Απόβλητα

Αυτά αποτελούν το 40% του συνόλου των αποβλήτων. Τα βασικά μέτρα που προτείνονται για τη διαχείρισή τους, ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι που τίθενται για αυτά είναι:

• Ανάπτυξη δικτύου συλλογής βιοαποδομήσιμων αποβλήτων γεωργοκτηνοτροφικής προέλευσης, ώστε να επωφεληθεί η γεωργία από την παραγωγή ζωοτροφών και άλλων, καθώς και την παραγωγή ενέργειας από βιοαέριο/ βιομάζα.
• Προώθηση της χωριστής συλλογής και ανάκτησης των πλαστικών γεωργοκτηνοτροφικής προέλευσης με έμφαση στα πλαστικά θερμοκηπίων και τις συσκευασίες και ειδικά των πλαστικών συσκευασίας που περιέχουν επικίνδυνες ουσίες.
• Δημιουργία προγράμματος για την παρακολούθηση της διαχείρισης των γεωκτηνοτροφικών αποβλήτων και ενοποίηση μητρώων παρακολούθησης αγροτικών δραστηριοτήτων, σε συνδυασμό με την οργάνωση και αδειοδότηση Συλλογικού Συστήματος Εναλλακτικής Διαχείρισης για τις συσκευασίες φυτοπροστατευτικών προϊόντων στην Ελλάδα.

Απόβλητα Εκσκαφών και Κατεδαφίσεων (ΑΕΚΚ)

Αυτά αποτελούν το 16% του συνόλου των αποβλήτων. Είναι απόβλητα που με ευκολία εναποτίθενται στο περιβάλλον, στην ύπαιθρο ή ακόμα και εντός των αστικών περιοχών και είναι αιτία πολλές φορές δημιουργίας χώρων ανεξέλεγκτης διάθεσης αποβλήτων (ΧΑΔΑ). Τα βασικά μέτρα που προτείνονται για τη διαχείρισή τους, ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι που τίθενται για αυτά είναι:

• Κάλυψη της χώρας, με προτεραιότητα στα νησιά, με συστήματα διαχείρισης Απόβλητα Εκσκαφών, Κατασκευών και Κατεδαφίσεων (ΑΕΚΚ).
• Απλοποίηση των γραφειοκρατικών διαδικασιών για την ανάπλαση ανενεργών λατομείων, ειδικά στην Αττική, με υλικά από τη διαχείριση των ΑΕΚΚ, ενόψει των μεγάλων έργων της 4ης γραμμής του μετρό και του Ελληνικού.

Στο πέμπτο κεφάλαιο παρουσιάζεται το σχέδιο διαχείρισης για τα λοιπά επικίνδυνα απόβλητα. Αυτά αποτελούν μόλις το 0,01% του συνόλου των αποβλήτων, όμως η επικινδυνότητά τους για την ανθρώπινη ζωή και το περιβάλλον, επιβάλλουν εξειδικευμένη διαχείριση. Κυρίαρχο ζήτημα είναι τα απόβλητα αμιάντου και για αυτό προτείνεται η άμεση δημιουργία στη χώρα, ΧΥΤΕΑ για τα απόβλητα αμιάντου.

Στο έβδομο κεφάλαιο παρουσιάζεται το σχέδιο διαχείρισης για τα λοιπά ρεύματα αποβλήτων που δεν εμπίπτουν στην εναλλακτική διαχείριση και στη διευρυμένη ευθύνη του παραγωγού. Αυτά συνιστούν μόλις το 1% του συνόλου των αποβλήτων, αλλά είναι ειδικά απόβλητα που προσομοιάζουν με τα επικίνδυνα. Τα βασικά μέτρα που προτείνονται για τη διαχείρισή τους, ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι που τίθενται για αυτά είναι:

• Τοποθέτηση κάδων συλλογής σε όλα τα σημεία παραγωγής αποβλήτων συσσωρευτών οχημάτων βιομηχανίας (ΑΣΟΒ), όπως τα πρατήρια υγρών καυσίμων, συνεργεία, βιομηχανίες/ βιοτεχνίες, διαλυτήρια ΟΤΚΖ, ηλεκτρολογεία και άλλα, ώστε να επιτευχθεί ο στόχος ανακύκλωσης του 100% των αποβλήτων συσσωρευτών οχημάτων και βιομηχανίας.
• Υιοθέτηση προγράμματος διευρυμένης ευθύνης του παραγωγού ή δημιουργία ΣΕΔ για τα απόβλητα φωτοβολταϊκών πλαισίων και εγκαταστάσεων παραγωγής ενέργειας.
• Ενθάρρυνση της χρήσης ανακτώμενων υλικών από την επεξεργασία μεταχειρισμένων ελαστικών από δημόσιους φορείς όπως παραδείγματος χάρη μέσω διαγωνισμών και συμβάσεων προμήθειάς, ακολουθώντας συγκεκριμένες προδιαγραφές.

Απόβλητα νοσοκομείων – υγειονομικών μονάδων

Τέλος στο όγδοο κεφάλαιο παρουσιάζεται το σχέδιο διαχείρισης για τα επικίνδυνα απόβλητα νοσοκομειακών και των λοιπών υγειονομικών μονάδων. Αυτά είναι μόλις το 0,1% του συνόλου των αποβλήτων, αλλά είναι ειδικά και επικίνδυνα απόβλητα. Για τις δημόσιες υγειονομικές μονάδες η διαχείρισή τους κρίνεται ικανοποιητική. Τα βασικά μέτρα που προτείνονται για τη διαχείρισή τους, ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι που τίθενται για αυτά είναι:

• Συλλογή στα ιατρικά απόβλητα μικρών νοσοκομειακών μονάδων και ιδιαίτερα αυτά των ιατρείων, κτηνιατρείων και οδοντιατρείων, όπου παρουσιάζονται κενά και είναι απαραίτητο να ελεγχθεί ο τρόπος συλλογής τους, ώστε να μην καταλήγουν στους ΧΥΤΑ.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

Τα απόβλητα που καλείται να αντιμετωπίσει το νέο Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων και η αντίστοιχη ποσότητα αυτών κατά το έτος αναφοράς (2018) παρουσιάζεται συνοπτικά ακολούθως:

ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ	Παραγωγή έτους αναφοράς 2018(τόνοι)	Ποσοστό επί του συνόλου
1.ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΑΣΤΙΚΟΥ ΤΥΠΟΥ
Αστικά Στερεά Απόβλητα	5.523.809	18%
Ιλύες Αστικού Τύπου (DS)	114.021	0,4%
2. ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ(μη συμπεριλαμβανομένων όσων εντάσσονται στην εναλλακτική διαχείριση ή σε άλλες κατηγορίες)
Βιομηχανικά μη επικίνδυνα απόβλητα*	7.369.042	24%
Βιομηχανικά επικίνδυνα απόβλητα	122.764	0,5%
3. ΓΕΩΡΓΟΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ
Γεωργοκτηνοτροφικά απόβλητα	12.469.086	40%
4. ΛΟΙΠΑ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ
Απόβλητα που περιέχουν αμίαντο, Απόβλητα συσκευασιών επικίνδυνων ουσιών, Απόβλητα που περιέχουν πολυχλωριωμένα διφαινύλια/τριφαινύλια	2.561	~0%
5. ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΕΚΣΚΑΦΩΝ, ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ ΚΑΙ ΚΑΤΕΔΑΦΙΣΕΩΝ (AEKK)
Απόβλητα Κατασκευών και Κατεδαφίσεων & Αποβλήτων Εκσκαφών**	4.943.092	16%
6. ΛΟΙΠΑ ΡΕΥΜΑΤΑ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΠΟΥ ΕΜΠΙΠΤΟΥΝ ΣΤΗΝ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ
Απόβλητα (Λιπαντικών) Ελαίων, Οχήματα Τέλους Κύκλου Ζωής, Απόβλητα Συσσωρευτών Οχημάτων και Βιομηχανίας, Απόβλητα Ηλεκτρικού Ηλεκτρονικού Εξοπλισμού, Μεταχειρισμένα Ελαστικά Οχημάτων	303.602	1%
7. ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ (ΕΑΥΜ)
Επικίνδυνα Απόβλητα Αμιγώς Μολυσματικά, Μικτά Επικίνδυνα Απόβλητα & Άλλα Επικίνδυνα Απόβλητα	17.770	0,1%
ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ	30.865.747	100%

* Η διαφοροποίηση της παραγωγής μη επικινδύνων βιομηχανικών αποβλήτων έναντι της αντίστοιχης ποσότητας του ΕΣΔΑ (2015 – 2020) οφείλεται στο γεγονός ότι δεν συμπεριλαμβάνονται σε αυτά οι τέφρες της ΔΕΗ. ** Η διαφοροποίηση της παραγωγής ΑΕΚΚ έναντι της αντίστοιχης ποσότητας του ΕΣΔΑ (2015-2020) οφείλεται στο γεγονός ότι έχουν συμπεριληφθεί εκτιμήσεις για τα απόβλητα εκσκαφών.