Την αδυναμία μέχρι σήμερα για αποτελεσματικούς και ουσιαστικούς ελέγχους στις δημόσιες συμβάσεις ανέδειξε η συζήτηση της ΚΕΔΕ με την ΕΑΑΔΗΣΥ για την νέα πλατφόρμα ανώνυμων καταγγελιών που δημιουργήθηκε στην διεύθυνση
https://whistle2eaadhsy.disclosers.eu
Σύμφωνα με την ενημέρωση που έγινε η ΕΑΑΔΗΣΥ υιοθέτησε τη λειτουργία πλατφόρμας καταγγελιών συμμορφούμενη με τις απαιτήσεις των διεθνών καλών πρακτικών και της εκδοθείσης Ευρωπαϊκής Οδηγίας. Η ηλεκτρονική πλατφόρμα είναι σύμφωνη με τις απαιτήσεις του GDPR και της λοιπής εθνικής και ευρωπαϊκής νομοθεσίας προσωπικών δεδομένων και εγγυάται ότι δεν υφίσταται δυνατότητα πρόσβασης τρίτων σε απόρρητες καταγγελίες στην πλατφόρμα. Στην πλατφόρμα οποιοσδήποτε ανώνυμα μπορει να καταγγείλει πράξεις απάτης και διαφθοράς και εν γένει παρατυπίες που σχετίζονται με δημόσιες συμβάσεις αλλά και ανεπαρκή επιβολή των κανόνων για τις δημόσιες συμβάσεις από τις αναθέτουσες αρχές και αναθέτοντες φορείς.

Οι εκπρόσωποι των Δημαρχών με κύριο εισηγητή τον Πρόεδρο της Επιτροπής Θεσμών κ. Κωνσταντέλλο εξέφρασαν σε έντονο ύφος την αγανάκτησή τους καθώς όπως είπαν αυτή η πλατφόρμα θα δημιουργήσει μια νέα γενιά ανώνυμων καταγγελιών επί παντός επιστητού που θα χρήζουν αναλύσεων και θα προκαλέσουν τεράστιες καθυστερήσεις από οποιονδήποτε είτε επειδή δεν πληροί τις προϋποθέσεις, είτε διότι έχασε έναν διαγωνισμό, είτε διότι θέλει να εκδικηθεί το δήμαρχο για κάτι που του έκανε.
Οι δήμαρχοι αναφέρθηκαν σε εκατοντάδες περιστατικά όπου μετά από πολλά χρόνια διώξεων υπήρξε απαλλαγή στα δικαστήρια.
Ο Πρόεδρος της ΚΕΔΕ κ. Παπαστεργίου διευκρίνισε ότι ο σκεπτικισμός των Δημάρχων οφείλεται στις τεράστιες καθυστερήσεις που προκαλούν συνήθως οι έλεγχοι (υπάρχουν ήδη 13) και στην μεγάλη σπατάλη δυνάμεων. Σημείωσε ότι μια οργανωμένη και ψηφιακή τέτοια διευκόλυνση θα επιδεινώσει την κατάσταση.

Απαντώντας στις παρατηρήσεις των Δημάρχων ο πρόεδρος της ΕΑΑΔΗΣΥ κ. Κατωπόδης εξήγησε ότι η διαδικασία των ανώνυμων καταγγελιών δεν είναι καινούργια και υπάρχει ήδη, όπως και ότι η αρμοδιότητα της ΕΑΑΔΗΣΥ δεν είναι η άσκηση ποινικών ή πειθαρχικών διώξεων αλλά η διόρθωση ή παύση των συμβάσεων έτσι ώστε να λειτουργεί καλύτερα και προς το δημόσιο συμφέρον ο δημόσιος τομέας.
Από εκεί και πέρα διευκρίνισε ότι όπως και σήμερα έτσι και μέσα από τη πλατφόρμα γίνεται πολύ σοβαρή και λεπτομερής αξιολόγηση των καταγγελιών και πολλές από αυτές οδηγούνται στο αρχείο. Επίσης τόνισε ότι οι έλεγχοι δεν πάντα κακοί καθώς πολλές φορές πιστοποιούν και τον ελεγχόμενο οργανισμό για την ορθή τήρηση των διαδικασιών.

Να σημειώσουμε βέβαια ότι η ανωνυμία στερεί την δυνατότητα περεταίρω διεκρινήσεων.

Οι δύο πλευρές κατέγραψαν δύο διαφορετικές εμπειρίες που ανέδειξαν τελικά το τεράστιο έλλειμμα στους ελέγχους στην Ελλάδα. Από την μία η συνεχείς ταλαιπωρία των «χλωρών» που είτε διώκονται χωρίς λόγω, είτε ασχολούνται χρόνια με το να τεκμηριώνουν τις δράσεις τους στις διάφορες ελεγκτικές αρχές και από την άλλη τα «ξερά» που έχουν την δυνατότητα να διαφεύγουν συνεχώς από καραμπινάτες περιπτώσεις παρανομίας. Το αξιοσημείωτο είναι ότι η διαφθορά στους δήμους διαχρονικά αυξάνεται μαζί με την αύξηση των ελέγχων.

Η αλήθεια πάντος είναι ότι ο κοινωνικός έλεγχος μαζί με την ΕΑΑΔΗΣΗ που έχει αρμοδιότητα την διόρθωση των συβάσεων, βρίσκεται σε έναν σωστό δρόμο καθώς η εμπειρία δείχνει ότι τα δικαστήρια και το Ελεγκτικό Συνέδριο δεν διαθέτουν τις απαραίτητες γνώσεις περί δημόσιας διοίκησης για να ξεχωρίσουν τον ένοχο από τον αθώο και κυρίως να διακρίνουν τα πραγματικά κίνητρα μιας πράξης. Ετσι καταδικάζονται δήμαρχοι που ξέχασαν να γράψουν ότι η Κοζάνη είναι πρωτεύουσα του Νομού Κοζάνης και αθωώνονται δήμαρχοι που πληρώνουν 120.000 ευρώ για την δημιουργία και την συντήρηση ενός site ή που χρεώνουν ένα κολωνάκι 145 ευρώ την ίδια στιγμή που ένας ιδιώτης το παίρνει με 21 ευρώ στην αγορά.
Ο πολίτης όμως τα βλέπει και τα αντιλαμβάνεται αυτά και ζητάει ακόμη μεγαλύτερο έλεγχο για τους δημάρχους.
Και βέβαια οι δήμαρχοι που κάνουν τις μεγάλες λαμογιές είναι πάντα προσεκτικοί και τυπικά εντάξει και οι δήμαρχοι που έχουν καθαρή την συνείδησή τους είναι πάντα απρόσεκτοι και οδηγούνται στα δικαστήρια διότι δεν έχουν να φοβηθούν τίποτα.

Σχετικά με την νέα πλατφόρμα:
Με την Ευρωπαϊκή Οδηγία 2019/1937 εισάγονται διατάξεις για την προστασία των προσώπων που υποβάλλουν αναφορές για παραβιάσεις, απειλές ή βλάβες του δημοσίου συμφέροντος (γνωστά και ως “whistleblowers”). Πολύ συχνά τα πρόσωπα αυτά βρίσκονται στο στόχαστρο αντιποίνων, ζώντας υπό καθεστώς φόβου και απειλών.
Ειδικότερα, προβλέπονται κριτήρια όσον αφορά τον σχεδιασμό, τη θέσπιση και τη λειτουργία φιλικών προς τον χρήστη διαύλων αναφοράς. Τέτοια κριτήρια είναι η ρητή υποχρέωση εμπιστευτικότητας των πληροφοριών, η πρόσβαση σε αυτές μόνο σε εξουσιοδοτημένα όργανα, η ρητή προστασία της ταυτότητας του προσώπου που υποβάλλει αναφορά, η θέσπιση διαδικασιών προστασίας τόσο στην επεξεργασία των αναφορών όσο και στα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα, βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας.
Στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Προγράμματος WIDELY EXPANDING ANONYMOUS TIPPING TECHNOLOGY DEPLOYMENT, OPERATION, AND TRUSTWORTHINESS TO COMBAT CORRUPTION IN EASTERN AND SOUTHERN EUROPE (EAT), με την υποστήριξη της Διεθνούς Διαφάνειας Ελλάδος και του Hermes Center for Transparency and Human and Digital Rights, η ΕΑΑΔΗΣΥ υιοθέτησε την σχετική πλατφόρμα υποβολής αναφορών, που πληροί τις προϋποθέσεις εφαρμογής της Οδηγίας, παρέχοντας έτσι ένα ασφαλές εργαλείο για την υποβολή τους.
Τα κύρια χαρακτηριστικά αυτού του τρόπου υποβολής αναφορών είναι τα εξής:
• Η αναφορά γίνεται με τη συμπλήρωση ερωτηματολογίου, το οποίο αποστέλλεται ανώνυμα, εφόσον το πρόσωπο που την υποβάλλει το επιθυμεί. Οι ανώνυμες αναφορές λαμβάνονται υπόψη, μόνο εάν είναι επαρκώς λεπτομερείς.
• Η αναφορά παραλαμβάνεται από το αρμόδιο στέλεχος ή τμήμα, το οποίο τη διαχειρίζεται, διατηρώντας την εμπιστευτικότητα ως προς το πρόσωπο που υποβάλλει την αναφορά.
• Κατά την αποστολή της αναφοράς, ο υποβάλλων την αναφορά λαμβάνει έναν 16ψήφιο αριθμητικό κωδικό, ο οποίος πρέπει να φυλάσσεται, για να μπορεί να διατηρεί την πρόσβαση στην αναφορά του, να επαληθεύει την απάντηση του αρμόδιου στελέχους ή τμήματος της ΕΑΑΔΗΣΥ και να επικοινωνεί με τον παραλήπτη της αναφοράς, απαντώντας σε αιτήματα για διευκρινίσεις ή περαιτέρω πληροφορίες.
• Η αναφορά μπορεί να γίνει από οποιαδήποτε ψηφιακή συσκευή (προσωπικό υπολογιστή, ταμπλέτα, έξυπνο κινητό). Η προστασία της ανωνυμίας είναι εγγυημένη σε κάθε περίπτωση.
Μπορείτε να υποβάλλετε την αναφορά σας σε αυτή την ιστοσελίδα: https://whistle2eaadhsy.disclosers.eu/#/