Αυτοδιοικητικές εκλογές 2023: Υποχρεώσεις συνδυασμών και υποψηφίων στη διαχείριση των οικονομικών τους

Διευκρινίσεις αναφορικά με τις εκλογικές δαπάνες συνδυασμών και υποψηφίων, τον έλεγχο αυτών, ενόψει των αυτοδιοικητικών εκλογών της 8ης Οκτωβρίου 2023 και των επαναληπτικών της 15ης Οκτωβρίου 2023 παρέχονται με την Εγκύκλιο 867 του Υπουργείου Εσωτερικών.

Ειδικότερα στην εγκύκλιο παρέχονται μεταξύ των άλλων, διευκρινίσεις αναφορικά με τα έσοδα και τις δαπάνες συνδυασμών και υποψηφίων τις υποχρεώσεις τους ως προς τη διακίνηση και τη διαχείριση των οικονομικών τους και άλλα, συναφή με τα οικονομικά τους, θέματα (Μέρος Γ). Επίσης επεξηγούνται οι απαγορεύσεις στη χρηματοδότηση των συνδυασμών και των υποψηφίων καθώς και ο προσδιορισμός του ανώτατου ορίου εκλογικών δαπανών (Μέρος Δ).

Διακίνηση εσόδων και δαπανών συνδυασμών και υποψηφίων

Σύμφωνα με την εν λόγω εγκύκλιο η διακίνηση των εσόδων και δαπανών γίνεται μέσω τραπεζικών λογαριασμών (σε τράπεζες εγκατεστημένες στην Ελλάδα), που τηρούνται στο όνομα του επικεφαλής του συνδυασμού υποψήφιου περιφερειάρχη ή δημάρχου ή του οριζόμενου διαχειριστή.

Η υποχρέωση τήρησης τραπεζικών λογαριασμών ισχύει και για τους υποψήφιους συμβούλους σε νόμιμα λειτουργούσες στη χώρα τράπεζες και υποκαταστήματα αυτών, μέσω των οποίων θα διακινούνται τα έσοδα και οι δαπάνες του συνδυασμού και των υποψηφίων κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου.

Ειδικότερα:

Τα έσοδα των συνδυασμών και των υποψηφίων, με την επιφύλαξη των εσόδων από εισιτήρια εκδηλώσεων, διακινούνται σε ποσοστό 100% του συνολικού ύψους τους μέσω τραπεζικών λογαριασμών.
Οι δαπάνες των συνδυασμών και των υποψηφίων διακινούνται ομοίως μέσω τραπεζικών λογαριασμών, σε ποσοστό 95% του συνολικού ύψους.
Το ύψος του λογαριασμού δεν μπορεί να υπερβεί το επιτρεπόμενο ανώτατο όριο εκλογικών δαπανών των συνδυασμών και των υποψηφίων.
Οι επικεφαλής των συνδυασμών ή οι οριζόμενοι από αυτούς διαχειριστές και οι υποψήφιοι, θα πρέπει να γνωστοποιήσουν τους λογαριασμούς αυτούς στην Επιτροπή Ελέγχου Δαπανών και Εκλογικών Παραβάσεων του άρθρου 12, η οποία συνιστάται στην έδρα της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης, προκειμένου να ασκήσει τα ελεγκτικά της καθήκοντα.

Οι Επιτροπές Ελέγχου Δαπανών, θα πρέπει να απευθύνονται στις οικείες τράπεζες προκειμένου να διακριβώσουν την κίνηση των λογαριασμών των συνδυασμών και των υποψηφίων. Με σχετικό έγγραφό μας, ζητείται από την Ελληνική Ένωση Τραπεζών, να διευκολύνουν οι τράπεζες το έργο των Επιτροπών Ελέγχου Δαπανών και Εκλογικών Παραβάσεων.

Διαχείριση των οικονομικών συνδυασμών και υποψηφίων

Για τη διαχείριση των οικονομικών του συνδυασμού, ο επικεφαλής υποχρεούται να ορίσει συγκεκριμένο φυσικό πρόσωπο και να γνωστοποιήσει τα στοιχεία του στην οικεία Επιτροπή Ελέγχου Δαπανών και Εκλογικών Παραβάσεων.

Σημειώνεται ότι, ο ορισμός διαχειριστή δεν είναι υποχρεωτικός μόνο σε Ο.Τ.Α. μέχρι 10.000 κατοίκους. Στην περίπτωση αυτή, αν δεν οριστεί διαχειριστής, ο επικεφαλής του συνδυασμού είναι εκ του νόμου προσωπικά υπεύθυνος για τη διαχείριση.

Η εξουσία του διαχειριστή ολοκληρώνεται το αργότερο εντός έτους από τη διενέργεια των εκλογών με την περάτωση όλων των οικονομικών εκκρεμοτήτων και το κλείσιμο του τραπεζικού λογαριασμού.

Οι υποψήφιοι είναι οι ίδιοι υπεύθυνοι για τη διαχείριση των οικονομικών τους.

Οι συνδυασμοί οφείλουν να διαθέτουν ειδικό αυτοτελή Αριθμό Φορολογικού Μητρώου (Α.Φ.Μ.). Για το σκοπό αυτό, ο επικεφαλής του συνδυασμού ή ο διαχειριστής υποβάλλει στην οικεία Δ.Ο.Υ. σχετική γραπτή δήλωση, στην οποία αναγράφεται η επωνυμία του συνδυασμού και το όνομα του επικεφαλής του.

Ο Α.Φ.Μ. εκδίδεται στο όνομα του συνδυασμού και ισχύει για όλη τη διάρκεια της περιφερειακής και δημοτικής περιόδου, ενώ διακόπτεται σε περίπτωση μη ανακήρυξης του συνδυασμού.

Τηρούμενα στοιχεία Βιβλία εσόδων – δαπανών

Οι συνδυασμοί υποχρεούνται να τηρούν ειδικό απλότυπο βιβλίο εσόδων – δαπανών, το οποίο θεωρείται κατά την έναρξη της προεκλογικής περιόδου από την Α’ Δ.Ο.Υ. της έδρας της οικείας περιφέρειας ή του δήμου.

Στο βιβλίο καταχωρiζoνται:

– όλα τα έσοδα και οι δαπάνες κατά την προεκλογική περίοδο,

– το ονοματεπώνυμο, το πατρώνυμο, ο Α.Φ.Μ. και ο Α.Δ.Τ. ή διαβατηρίου όσων καταβάλλουν στο συνδυασμό οποιοδήποτε ποσό,

– το όνομα και ο Α.Φ.Μ. του πολιτικού κόμματος ή/και του συνασπισμού κομμάτων που συνεισφέρει στον συνδυασμό οποιοδήποτε ποσό, και

– τα ατομικά στοιχεία των προσώπων στα οποία καταβάλλεται οποιαδήποτε δαπάνη από το συνδυασμό, δηλαδή ανεξαρτήτως του είδους της.

Για κάθε οικονομική συναλλαγή (έσοδο ή δαπάνη) μνημονεύονται τα αντίστοιχα παραστατικά. Αντίγραφο του βιβλίου, αποστέλλεται εντός 30 ημερών από την ημέρα των εκλογών στην Επιτροπή Ελέγχου Δαπανών και Εκλογικών Παραβάσεων.

Δημοσιότητα και διαφάνεια των εσόδων και των δαπανών Κεντρική Βάση Δεδομένων του Υπουργείου Εσωτερικών

Στο Υπουργείο Εσωτερικών λειτουργεί Κεντρική Βάση Δεδομένων (Διαφάνεια), στην ιστοσελίδα της οποίας οι συνδυασμοί και υποψήφιοι αναρτούν τα έσοδα, τις δαπάνες τους και τα οικεία παραστατικά.

Η ανωτέρω υποχρέωση δεν ισχύει για συνδυασμούς και υποψηφίους σε δήμους μέχρι 10.000 κατοίκους.

Οι επικεφαλής των συνδυασμών ή οι διαχειριστές τους οφείλουν, από την έναρξη της προεκλογικής περιόδου και το αργότερο μέχρι την ανακήρυξη συνδυασμών, να ζητήσουν ειδικό κωδικό πρόσβασης στη Βάση Δεδομένων, προκειμένου να αναρτούν το σύνολο των εσόδων και των δαπανών που πραγματοποιούν από την έναρξη της προεκλογικής περιόδου.

Η υποχρέωση ανάρτησης αφορά στα έσοδα και τις δαπάνες τόσο των συνδυασμών όσο και των υποψηφίων τους (περιφερειακών και δημοτικών συμβούλων).

Η μη τήρηση της ανωτέρω υποχρέωσης, η απόκρυψη ή παραποίηση των οικονομικών τους στοιχείων, συνεπάγεται τις αντίστοιχες κυρώσεις ή ακόμη και έκπτωση του επικεφαλής και των υποψηφίων σε περίπτωση υπέρβασης των δαπανών τους κατά 1/3 του ανώτατου επιτρεπόμενου ορίου αυτών.

Καταστάσεις εκλογικών εσόδων και δαπανών συνδυασμών και υποψηφίων

Οι επικεφαλής υποψήφιοι περιφερειάρχες και δήμαρχοι, υποχρεούνται να καταρτίσουν αναλυτική κατάσταση καθώς και συγκεντρωτική κατάσταση εκλογικών εσόδων-δαπανών, τόσο για τους αντίστοιχους συνδυασμούς όσο και για λογαριασμό τους.

Τις ίδιες καταστάσεις οφείλουν να καταρτίσουν και όσοι από τους λοιπούς υποψηφίους:

α) εξελέγησαν περιφερειακοί και δημοτικοί σύμβουλοι

β) οι πέντε (5) πρώτοι αναπληρωματικοί των συνδυασμών

γ) όσοι τυχόν αναδειχθούν σύμβουλοι κατά τη διάρκεια της περιφερειακής ή δημοτικής περιόδου και

δ) οι συνδυασμοί και υποψήφιοι εις βάρος των οποίων έχει υποβληθεί καταγγελία για υπέρβαση του ανώτατου ορίου εκλογικών δαπανών στην οικεία Επιτροπή Ελέγχου Δαπανών και Εκλογικών Παραβάσεων.

Η αναλυτική κατάσταση εσόδων – δαπανών στην οποία μνημονεύονται τα αντίστοιχα παραστατικά και αναγράφονται το ονοματεπώνυμο όσων εισέφεραν οποιοδήποτε ποσό, καθώς και η συγκεντρωτική κατάσταση, υποβάλλονται εντός τριάντα (30) ημερών από την ανακήρυξη των επιτυχόντων συνδυασμών και υποψηφίων από το οικείο πρωτοδικείο, στην Επιτροπή Ελέγχου Δαπανών και Εκλογικών Παραβάσεων.

Απαγορεύσεις στη χρηματοδότηση συνδυασμών και υποψηφίων

Απαγορεύονται η χρηματοδότηση και κάθε είδους παροχές προς περιφερειακούς και δημοτικούς συνδυασμούς και προς υποψήφιους περιφερειακούς και δημοτικούς συμβούλους από:

Φυσικά πρόσωπα που είναι οφειλέτες των οικείων ΟΤΑ για ποσό άνω των 1.000 ευρώ
ΝΠΔΔ, ΝΠΙΔ και ιδρύματα
ΟΤΑ κάθε βαθμού, ΝΠΔΔ και ΝΠΙΔ αυτών
Φυσικά πρόσωπα τα οποία είναι ιδιοκτήτες ή εκδότες ημερησίων ή περιοδικών εντύπων πανελλήνιας ή τοπικής κυκλοφορίας ή ιδιοκτήτες ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών σταθμών ή ιδιοκτήτες διαδικτυακών και τηλεπικοινωνιακών φορέων, καθώς και από συζύγους και κατιόντες αυτών.
Φυσικά πρόσωπα τα οποία είναι υπάλληλοι των οικείων ΟΤΑ ή των αντιστοίχων νομικών προσώπων δημοσίου και ιδιωτικού δικαίου αυτών. Επίσης, δεν επιτρέπεται η λήψη τραπεζικών δανείων με σκοπό τη χρηματοδότηση συνδυασμών και υποψηφίων.
Το ανώτατο όριο χρηματοδότησης των συνδυασμών και των υποψηφίων κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου, από το ίδιο φυσικό πρόσωπο ορίζεται ως εξής:

Η χρηματοδότηση των συνδυασμών δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό των 2.000 ευρώ.
Το αντίστοιχο ποσό για τους υποψηφίους δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 500 ευρώ.

Σε περίπτωση μη τήρησης των οικείων διατάξεων προβλέπονται και οι αντίστοιχες κυρώσεις.

Ανώτατο όριο εκλογικών δαπανών συνδυασμών και υποψηφίων

Το ανώτατο επιτρεπόμενο όριο εκλογικών δαπανών των υποψηφίων και συνδυασμών, προσδιορίζεται βάσει του μόνιμου πληθυσμού της οικείας εκλογικής περιφέρειας (περιφερειακής ενότητας ή δήμου) του υποψηφίου και του αντίστοιχου συντελεστή, σύμφωνα με τις με αριθμ. 66365/07.08.2023 και 66331/07.08.2023 αποφάσεις του Υπουργού Εσωτερικών.

Σημειώνεται ότι οι δαπάνες για τα παράβολα των υποψηφίων και τα έξοδα για τα ψηφοδέλτια δεν συνυπολογίζονται στο ανώτατο όριο δαπανών των συνδυασμών.

Επισημαίνεται ότι σε περίπτωση επαναληπτικών εκλογών, είτε δημοτικών είτε περιφερειακών, το ανώτατο όριο δαπανών για τους δύο συνδυασμούς, αυξάνεται κατά 10%.

Εγκύκλιο 867 του Υπουργείου Εσωτερικών