Το όχημα… οι ενδεδειγμένες πολιτικές και το σωστό οδήγημα… οι αναγκαίες δράσεις

Νίκος Ταμπακίδης
Πρώην Δήμαρχος Αγίων Αναργύρων
Πρώην Γ.Γραμματέας Περιφέρειας Ιονίων Νήσων

Στο προηγούμενο κείμενό μας, στα πλαίσια αρμοδιοτήτων των Δήμων και των Περιφερειών, προσδιορίσαμε τους στόχους και τις κατευθύνσεις για τη δράση τους και αναφερθήκαμε αναλυτικά στο όραμα και τους στόχους.

Στο σημερινό κείμενο θα ασχοληθούμε με τις ενδεδειγμένες πολιτικές και τις αναγκαίες δράσεις.

ΟΙ ΕΝΔΕΔΕΙΓΜΕΝΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ
Για τον Στόχο 1:
Αναβάθμιση και προστασία του περιβάλλοντος και της ποιότητας ζωής
Πολιτικές:

1. Παρέμβαση στις πηγές ρύπανσης
2. Προστασία εδάφους και πηγών
3. Αναβάθμιση και επέκταση του πράσινου
4. Σύγχρονα και επαρκή δίκτυα ύδρευσης, αποχέτευσης και ομβρίων
5. Ευαισθητοποίηση και ενημέρωση του κοινού σε θέματα φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος
6. Ορθολογική χρήση ενέργειας και φυσικών πόρων
7. Προστασία και αναβάθμιση της αισθητικής του φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος

Για τον Στόχο 2:
Στήριξη του πολίτη (μέσα σε ένα ασφαλές κοινωνικό και οικονομικό περιβάλλον)
Πολιτικές:

1. Βελτίωση των ικανοτήτων και δεξιοτήτων των νέων μέσω καλύτερης και πολύπλευρης Παιδείας
2. Ικανοποιητικές συνθήκες Ασφάλειας για τη ζωή και την περιουσία στο σπίτι, στη δουλειά, στη διασκέδαση και στους ανοικτούς χώρους.
3. Προστασία της Υγείας των πολιτών
4. Στήριξη και προώθηση του Αθλητισμού
5. Στήριξη του Πολιτισμού
   Για τον Στόχο 3:
   Ανάπτυξη της κοινωνικής συνοχής
   Πολιτικές:
6. Κοινωνική ισότητα και δικαιοσύνη
7. Αποδοχή και προστασία της διαφορετικότητας
8. Ανάδειξη των δύσκολων προσωπικών προβλημάτων σε συνολική ευθύνη
   Για τον Στόχο 4:
   Σύγχρονη, διαφανής και αποδοτική Διακυβέρνηση
   Πολιτικές:
9. Διαφάνεια
10. Λογοδοσία
11. Αποτελεσματικότητα
12. Αποδοτικότητα
13. Σεβασμός στον πολίτη
    ΟΙ ΑΝΑΓΚΑΙΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ
    Για να γίνει ευκολότερα αντιληπτός ο ρόλος και οι σχέσεις των βασικών εταίρων στη σύγχρονη διακυβέρνηση, πριν από την αναφορά στις «αναγκαίες δράσεις», πρέπει να εξετάσουμε την ανάγκη επαναπροσδιορισμού (ή σε κάθε περίπτωση διασαφήνισης) μερικών βασικών εννοιών της διακυβέρνησης. Αναφερόμαστε στους όρους «αρμοδιότητα», «ευθύνη», «δυνατότητα».

Τα εκτεθέντα παραπάνω αποτελούν ένα απαραίτητο και κρίσιμο στάδιο στη λειτουργία της σύγχρονης διακυβέρνησης, αλλά δεν αγγίζουν άμεσα τον πολίτη. Η πολιτική αποκτά συνάφεια με τα προβλήματα του πολίτη όταν από σχέδιο γίνεται εφαρμοσμένη πολιτική.

Είναι προφανές πως οι δράσεις της Αυτοδιοίκησης, όπως και της Κεντρικής Διοίκησης άλλωστε, οφείλουν να κινούνται μέσα στις βασικές διεθνείς και εθνικές τομεακές επιλογές, στο υπάρχον θεσμικό πλαίσιο των ευθυνών και των αρμοδιοτήτων, αλλά και στο πλαίσιο των οικονομικών δυνατοτήτων.

Ως προς το διεθνές και εθνικό τομεακό πλαίσιο πολιτικών – και σε συμφωνία με τις βασικές αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης – μπορούμε να αναφέρουμε ότι η επιλογή των στόχων εδράζεται στα εξής:

Για τον στόχο 1:
Αναβάθμιση και Προστασία του Περιβάλλοντος και της ποιότητας ζωής
Το Περιβάλλον, αναγνωρίζεται σήμερα ως μια από τις τρεις συνιστώσες για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη. Είναι δύσκολο να βρεθεί τομέας της σύγχρονης ζωής που να μην έχει σοβαρή περιβαλλοντική διάσταση. Δεν είναι τυχαίο ότι, για οποιοδήποτε μεγάλο έργο και παρέμβαση, η σύγχρονη νομοθεσία απαιτεί να προηγηθεί μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων.

Για τον Στόχο 2:
Στήριξη του πολίτη (μέσα σε ένα ασφαλές κοινωνικό και οικονομικό περιβάλλον)
Ο σημαντικότερος παράγοντας και πυρήνας της ανάπτυξης είναι, βεβαίως, ο άνθρωπος. Η στήριξη και απελευθέρωση του ανθρώπινου δυναμισμού είναι βασική υποχρέωση όσων εμπλέκονται στη διαχείριση των κοινών.

Μέσα από την Παιδεία, την Πρόνοια και τη δημιουργία πολλαπλών επιλογών στον Πολιτισμό, τον Αθλητισμό, την Οικονομική δραστηριότητα και την Απασχόληση, δημιουργείται ένας καμβάς πάνω στον οποίο ο πολίτης υφαίνει, κατά βούληση, τη ζωή του.

Για τον Στόχο 3:
Ανάπτυξη της κοινωνικής συνοχής
Η Τοπική Αυτοδιοίκηση αποτελεί τον κορυφαίο και αποδοτικότερο φορέα προστασίας και ενίσχυσης της κοινωνικής συνοχής. Η δυναμική κοινωνία είναι ένα ενιαίο και στιβαρό λειτουργικό σύνολο. Κοινωνία χωρίς συνοχή μετατρέπεται από σύνολο σε άθροισμα, χωρίς συνέργεια και δυναμισμό. Τα αθροίσματα δεν έχουν κοινά χαρακτηριστικά, κοινούς στόχους και κοινή βούληση. «Τέτοιες κοινωνίες» είναι καταδικασμένες σε υποβάθμιση και μαρασμό.

Για τον Στόχο 4:
Σύγχρονη, διαφανής και αποδοτική Διακυβέρνηση
Οι αρχές της σύγχρονης διακυβέρνησης επιτάσσουν:
· Εγγύτητα προς τους πολίτες
· Κοινωνική εταιρικότητα
· Διοικητική – Λειτουργική – Θεσμική Αναδιοργάνωση
Η εγγύτητα προς τους πολίτες είναι ένας δύσκολος αλλά απαραίτητος στόχος. Καμία προσπάθεια εκσυγχρονισμού και ανάπτυξης δε θα φέρει ουσιαστικά αποτελέσματα αν δεν υπάρξει:

Μείωση της γραφειοκρατίας και ουσιαστική απλοποίηση των διαδικασιών.
Μείωση της παντοδυναμίας των διοικητικών μηχανισμών. Πρέπει οι διοικητικοί μηχανισμοί να γίνουν λιγότερο αυτάρεσκοι και διαρκώς υπόλογοι απέναντι στους πολίτες (Λογοδοσία – Διαφάνεια)
Απαλλαγή από την παραδοσιακή εσωστρέφεια της Διοίκησης. Σήμερα, η μεγάλη πλειοψηφία των αποφάσεων ενός Δημοτικού Συμβουλίου, αλλά και της εργασίας των υπαλλήλων της Δημοτικής Διοίκησης, δεν αφορούν στον πολίτη αλλά αφορούν στις σχέσεις του Δήμου με υπηρεσίες της Κεντρικής και Περιφερειακής Διοίκησης.